Silence

Genre: Historisch drama | Duur: 2u41 | 2016 | Release: 15 Februari 2017 | Land: VS | Regie: Martin Scorsese | Cast: Andrew Garfield, Adam Driver, Yôsuke Kubozuka, Issei Ogata, Liam Neeson, Ciarán Hinds, Tadanobu Asano, Shynia Tsukamoto

Doorheen zijn carrière heeft Martin Scorsese zijn geloof langs alle kanten onder de loep genomen. De spirituele kant van de mensheid is zelfs min of meer een rode draad doorheen zijn werk, ook als subthema in zijn gangsterfilms. Silence moet een ultiem eerbetoon zijn aan de overgave van gelovigen, maar het passieproject van Scorsese zorgt niet meteen voor opwindende cinema.

Twee jonge Portugese priesters reizen in 1640 af naar Japan om er hun voormalige mentor Ferreira op te sporen. Zijn lot is onzeker in een land en tijd waarin het christendom bekocht werd met de dood. Broeders Garupe en Rodrigues wagen dan ook hun leven maar voelen zich bijzonder gesterkt in hun geloof.

Silence focust meer dan twee uur op de immense mentale en spirituele beproeving die het vraagt om je geloof vol te houden onder onmenselijke omstandigheden. Het grote euvel van dit historische drama is echter dat het niet evident is die opvatting te delen vanuit rationeel opzicht. De gelovigen die gedwongen worden hun religie te verzaken, ervaren dat als een oneer, een vernedering en verraad, terwijl je nuchter bekeken toch kan stellen dat iets abstracts als je geloof, je moeilijk kan afgenomen worden en je dus met de beste wil van de wereld niet begrijpt wat de protagonisten drijft.  

Niettemin is Silence vanuit filosofisch standpunt best interessant, zij het wat steriel, en vormt het ook een boeiende en mooi uitgevoerde historische kijk op de christenvervolging van destijds. Scorsese doet echter geen dramatische toegevingen. De film verloopt vooral via beschouwende monologen en dialogen van getormenteerde christenen, nu en dan afgewisseld met taferelen vol onmenselijke folteringen. De actie is beperkt, de cinematografie is - weliswaar meesterlijk - sober, de muziek afwezig, en de montage bescheiden. Scorsese laat inhoud duidelijk primeren op vorm, maar vraagt van de kijker nogal wat geduld, (véél) tijd en interesse in het thema.

De immer intense Andrew Garfield is de personificatie van het zuivere geloof. Hij put kracht uit de zekerheid dat Jezus aan zijn zijde staat, maar het gebrek aan tekenen en de constante stilte van bovenaf, maken het hem niet gemakkelijk. Het water staat Garfield misschien iets te vaak in de ogen, hij weet beslist beheerst en doorleefd in zijn rol te kruipen. Die Oscarnominatie die hij kreeg voor Hacksaw Ridge, had eigenlijk voor deze rol moeten zijn. Adam Driver en Liam Neeson zijn sterk en verrassend in hun bijrollen.

Finaal is deze film over geloof en innerlijke kracht misschien vooral gericht op… tja, gelovigen? Silence heeft alleszins weinig entertainmentwaarde en is als sobere bespiegeling van religie weliswaar heel pure en indringende cinema, maar ook afstandelijk en weinig spectaculair kijkvoer. Als je Scorsese heet, kan je je dat permitteren, maar wij zien naast ons brein ook graag ons hart geprikkeld worden in de filmzaal.