Nymphomaniac: Part 1

Nadat provocateur Lars von Trier in 2011 het filmfestival van Cannes door een ongelukkig geformuleerd grapje helemaal in rep en roer bracht, moet hij gedacht hebben dat de tijd rijp was om aan zijn beruchtste film te beginnen. Hij kondigde de film zelf aan als een pornofilm waarin heel veel gepraat zal worden. Er werd gesproken over porn-doubles, personen die seksscènes moeten uitvoeren omdat ze té expliciet waren en die later digitaal het gezicht van de acteurs opgeplakt zouden krijgen. Bovendien werd er een grootse promotiecampagne gevoerd waarbij alle acteurs naakt en in volle orgasmemodus op de affiche gingen. Enkele weken voor de release waren de Deense filmcritici zelfs al zo opgewonden over de film dat ze besloten om in een krant mee uit de kleren te gaan. Bij de K.UT.-redactie houden we onze kleren liever nog even aan, al zijn we alvast met veel enthousiasme gaan kijken naar het eerste deel.

Na een lange donkere stilte worden we in een sfeervolle introductie langs met regen gevulde afvoerpijpen naar het hoofpersonage Joe geleid. Ze ligt roerloos en verwond in een steegje. Al snel wordt ze gevonden door Seligman, een eenzame intellectueel die zich over haar ontfermt en een luisterend oor aanbiedt. Joe, overstelpt met schuldgevoelens, vertelt over haar seksuele ervaringen en alle belevingen die haar levensstijl bepaald hebben. Von Trier probeert de intellectuele geest van de kijker te prikkelen door een filosofische insteek op Joe’s verhaal te bieden. Zo analyseert Seligman de verschillende ervaringen van Joe aan de hand van kunst en wetenschap om haar daden te relativeren. Van Fibonacci’s cijfers, vliegvissen, polyfonische harmonieën tot Edgar Allan Poe. Het lijkt wel of haar seksuele uitspattingen de uitkomst zijn van een kosmische grap. Maar toch levert deze lichtkomische noot een interessante meerwaarde aan de film.

Ook deze keer krijgen we verschillende keren een prothetische penis of vagina te zien maar echt choquerend wordt het echter nooit.

Ondertussen zijn we al wel wat gewend van von Trier. Ook deze keer krijgen we verschillende keren een prothetische penis of vagina te zien maar echt choquerend wordt het echter nooit. De hardcore waar onze trouwe Deense filmmaker van sprak is dus voorlopig uitgebleven. In de plaats daarvan heeft hij een zeer boeiende karakterstudie gemaakt van een seksverslaafde vrouw die de eeuwige liefde heeft afgezworen. Ze verleidt mannen alsof het haar fulltime job en persoonlijke studie is. Von Trier maakt regelmatig gebruik van split screens, jump cuts, found footage, zwart-wit fotografie en allerlei grafiekjes om de flashbacks en filosofische vergelijkingen in beeld te brengen. Charlotte Gainsbourg en Stellan Skarsgård zetten degelijke rollen neer maar het is vooral Stacy Martin die de show steelt als de jonge Joe terwijl Shia LaBeouf laat zien dat hij ook ingetogen kan spelen. Uma Thurman maakt een memorabele intrede en van Christian Slater zien we een vaderlijk kantje dat we van hem nog niet gewend waren.

Is Nymphomaniac nu het geniale porno-epos waar we allemaal zo lang op hebben zitten wachten? Het is eigenlijk niet eerlijk om dat nu al te beantwoorden. Het tweede deel wordt immers pas 29 januari in de zalen verwacht en waarschijnlijk zal dit pas echt duidelijk worden als we binnen enkele maanden de ongecensureerde, vijf en een half uur durende versie te zien krijgen. Maar zoals bij elk epos moet een brok cinema van deze omvang altijd nog een tijd inwerken vooraleer men echt van een meesterwerk kan spreken. We kunnen alvast stellen dat von Trier na het schitterende Melancholia opnieuw een zeer intrigerend kunstwerk heeft afgeleverd.

Bert Coppens Helemaal (niet) akkoord? Lees de