Transamerica

De stem van Sabrina, stricto sensu nog altijd Stanley, zweeft ergens tussen bas en sopraan. Als ze de oefenvideo's maar blijft nalippen, komt dat wel in orde. Door de hormonencocktails is haar gezicht een verwrongen lappendeken geworden van fijne en grove trekken. Al jaren bereidt ze zich voor op de operatie die haar leven weer zin kan geven. Vrienden zijn er nauwelijks. Maar als ze eindelijk dat ding tussen haar benen kwijt zal zijn, dan kan ze worden wat ze altijd al is geweest: een lieve, zachte, feminiene vrouw. Dan krijgt Bree plots een belangrijk telefoontje. Voor Stanley. Nog één keer laat ze haar stem een paar registers zakken. De New Yorker aan de andere kant van de lijn vertelt haar dat Stanley een zoon heeft. Het straatjoch overleeft door drugs en zijn eigen lijf te verpatsen. Daardoor kwam hij achter tralies terecht. Of meneer zijn vlees en bloed wil komen halen?

Bree probeert de ironie van het lot te verzwijgen, maar ze kan er niet omheen: de ene keer dat Stanley met een vrouw sliep ("the whole thing was so tragically lesbian", zegt ze zelf), leverde haar een koter op. Haar therapeute weigert de operatiepapieren te ondertekenen voor ze Toby heeft leren kennen. Ze vertrekt naar New York, geeft zich uit voor een religieuze weldoenster en haalt hem uit de nor. In de lange autorit terug naar Los Angeles zullen de twee elkaar leren kennen, al zal het heel wat voeten in de aarde hebben voor Bree hem durft te vertellen wie zij eigenlijk is.

Haar Golden Globe en Oscarnominatie lieten het al vermoeden en het klopt ook helemaal: Felicity Huffman, Lynette uit Desperate Housewives, zet in Transamerica een ontzagwekkend geloofwaardige transseksuele man neer. Tussen de krijtlijnen van de overdreven oudbollige, sjaaltjesdragende en conservatieve dame door, voel je de testosteronrestanten die zij al jaren probeert uit te drijven. In de rustige road movie die volgt, blijkt Bree niet op haar mondje gevallen. Da's ook nodig, want zoon Toby (Kevin Zegers, Dawn of the Dead) blijkt geen katje om zonder handschoenen aan te pakken. Volgen: enkele cliché genre-elementen zoals een onbetrouwbare knappe lifter, een feestje bij genderdysfore vrienden ("Come here! Felicia's showing us her new vagina!"), een confrontatie met Bree's behoorlijk karikaturale ouders (pa: "We love you", ma: "But we don't respect you!"), een would-be romance met een oudere Indiaanse Amerikaan.

Weinig verrassingen dus, ook niet in het onvermijdelijke naar elkaar toegroeien van ouder en kind. Maar Transamerica slaat bij momenten wel een memorabele, vaak gelig onderbelichte toon aan. Brees wanhoop en doorzettingsvermogen contrasteren mooi met de praatjes van andere verwarde zielen. Haar zoon kan zich enkel uitdrukken via seks, haar zus woont tussen het afkicken door nog altijd bij hun ouders. Het routineuze, vaak droogkomische verhaal zorgt er zo soms voor dat het ongewone hoofdpersonage je nog meer raakt.

Heeft het plausibele van de plot vandoen met hoe goed een film is? Zeker niet altijd. Als een acteur zo goed speelt dat hij of zij je helemaal bij de lurven grijpt, dan raak je wel weg met een inconsistentie meer of minder. Zo blijkt uit dit geniaal gespeelde maar qua relaas behoorlijk ongeloofwaardige kleinood. Jammer dat Huffmans Oscarnominatie een maat voor niks werd. Ze verdiende het gouden mannetje evenzeer als de kwikzilveren Reese Witherspoon (Walk the Line).

Jan Sulmont Helemaal (niet) akkoord? Lees de