(N)iemand

Na haar felgesmaakte debuut Rosie heeft Patrice Toye allerminst op haar lauweren gerust. Ze werd ondertussen twee keer moeder, maakte tijd voor haar kinderen en werkte aan een paar kortere projecten. In deze periode nam ze ook deel aan een workshop scenarioschrijven, waarbij ze de Noor Bjorn Olaf Johannessen ontmoette, die haar verloste van haar angst om het succes van Rosie niet te kunnen overtreffen. Hun scenario met de voorlopige titel The Spring Ritual werd in 2006 al bekroond met een Sundance NHK International Filmmakers Award.

Met deze opsteker en Picasso?s citaat ?It is every artist?s duty to renew himself and push back frontiers on every new project? in gedachten, werd Patrice Toye?s tweede langspeelfilm (N)iemand geboren. Het resultaat is een film met een koppel in de hoofdrol, een ideale cast, een portie kurkdroge humor met een onmiskenbare Scandinavische stempel (de hilarische liftscène met baarden in de hoofdrol!) en een rijkdom aan metaforen en dromerige sequenties.

Toye en Johannessen kozen voor een niet al te sympathieke anti-held, Tomas alias Frank Ivo, oerdegelijk vertolkt door Frank Vercruyssen. Op een dag besluit hij uit zijn leven te stappen. Nochtans heeft hij schijnbaar alles wat een man van eind de dertig zich kan wensen: een passie op werkvlak, een knappe intrigerende vrouw en een villa in de betere buurt. Maar de protagonist kent zichzelf slecht, kan zijn gevoelens niet uiten en lijdt aan een gebrek aan zelfvertrouwen. Hij vindt zichzelf maar niemand en gaat op een wel zeer actieve wijze op zoek naar een nieuwe ik. Geïnspireerd door een paspoort met foto dat hij in een boek vindt, veinst hij een onverwachte vuurdood en vertrekt naar Wa Omani. Wat er ondertussen met zijn vrouw gebeurt wordt pas in het derde deel van de film duidelijk wanneer Tomas gelaten terugkeert naar de Belgische hoofdstad. Hij verrast er zijn verbaasde eega Sara (Sara De Roo) die ondertussen noodgedwongen aan een nieuw hoofdstuk was begonnen. Of haar verrezen man hier echter inpast is lang niet zeker.

Met weinig woorden en in een perfecte regie geeft Vercruyssen gestalte aan zijn zoekende personage. De camera zit hem op de huid, waardoor zijn egocentrische handelen benadrukt wordt. Deze cameravoering wordt afgewisseld met afstandelijke omgevingshots. De wijze waarop de villawijk of de palmbomen op het Caraïbische of Afrikaanse eiland worden gefilmd bijvoorbeeld nodigen de kijker uit mee stil te staan bij de harde realiteit aan de overkant waar het gras groener zou moeten zijn.

Cinematograaf Richard van Oosterhout houdt de fotografie van de exotische locatie bewust rigide, maar verliest daarbij de esthetiek niet uit het oog. Met veel aandacht voor de lichtinval (bijvoorbeeld in de eerste scène op het tuinfeest), de natuur (de geleidelijke close ups van lentebloesem), de prachtige retro architectuur van onder meer de Brusselse Koninklijke Bibliotheek (gebouwd in 1954) en de surreële uitstappen van de hoofdpersonages draagt hij bij tot het geslaagde geheel.

(N)iemand schittert in originaliteit, moet het daarnaast hebben van de overtuigende vertolkingen van De Roo, Vercruyssen en alle acteurs in de bijrollen en een prima score van John Parish. De bijzonder mooi in beeld gebrachte film laat je wel achter met enkele vragen, precies zoals Patrice Toye het wou. De Noorse scenarist heeft er zeker een belangrijk aandeel in dat (N)iemand mee bijdraagt aan een voortreffelijk Belgisch filmjaar, samen met Loft, Aanrijding in Moscou, Le Silence de Lorna, Small Gods en Linkeroever.

Vera Bras Helemaal (niet) akkoord? Lees de