Mio Fratello è Figlio Unico

Kaïn en Abel waren de eerste strijdende broers in de cultuurgeschiedenis. Een happy end was hen niet gegund: Kaïn, de oudste, doodde zijn broer omdat God Abels offer aanvaardde, maar het zijne niet.

In Mio Fratello è Figlio Unico (Mijn broer is enig kind) verloopt de strijd tussen Accio en Manrico Benassi, twee broers die opgroeien in een klein stadje in het Italië van de jaren 1960. De focus ligt aanvankelijk eenzijdig op Accio. We leren hem kennen als een rebelse pre-puber op een katholieke school, een jochie dat door de priester gestraft wil worden voor zijn onreine gedachten en dat zijn leven zou opofferen voor het bekeren van communisten. Accio affilieert zich steeds meer met het fascisme en tracht te leven volgens de ideeën van Il Duce. Broer Manrico engageert zich daarentegen voor het socialisme: hij komt op voor het gewone arbeidersvolk, zoals moeder en vader. De strijd tussen de broers lijkt een politieke.

Toch zien we hun verhouding verder wegdrijven van een ideologische aandrijving. Er onthult zich een onderliggende, onuitgesproken en ook onuitspreekbare relatie: een stille strijd misschien wel eigen aan alle broers. Is er een conflict tussen Accio en Manrico omdat ze een tegenovergesteld ideeëngoed aanhangen, of hangen ze een tegenovergesteld ideeëngoed aan omdat het conflict nooit op een andere manier tot uiting kan komen? In de mooiste scène van de film betogen de broers in dezelfde straat, maar aan de andere kant, opgehitst door hun eigen politieke aanhang. Wanneer rellen ontstaan, komen Accio en Manrico rechtstreeks tegenover elkaar te staan. Het gevecht dat ontstaat, is eerder een verwarde knuffel dan een bewapend geschil.

Zoals in vele vetes tussen broers, of mannen in het algemeen, speelt ook een vrouw de rol van missing link, daar waar God die tussen Kaïn en Abel was. In Mio Fratello è Figlio Unico neemt Francesca die plaats in, het wondermooie lief van macho Manrico. Ze staat tussen de broers in en verbindt hen als het ware, als een lijn die twee evenwijdige rechten doorkruist. Dat een driehoeksverhouding man/vrouw/man als verhaalstructuur erg functioneel is, bewezen films als Igby Goes Down, Y Tu Mamá También of zelfs The Departed.

Mio Fratello è Figlio Unico gaat wat nerveus van start, mede door de typische scherpe Italiaanse tongval en het dichte, beweeglijke camerawerk. Maar eens de flegmatieke Elio Germano bijna ongemerkt zijn intrede doet als Accio-als-adolescent, en ons als kijker even verleidt mee te leven met een fascistisch denken, primeert de schoonheid van de Italiaanse stijl (let op die Il Postino-deuntjes op accordeon) en het verhaal over familie, politiek en verdeling.

Bert Lesaffer Helemaal (niet) akkoord? Lees de