Mary and Max

Genre: animatie | Duur: 1u20 | Release: 24 Februari 2010 | Land: Australië | Regie: Adam Elliot | Cast: Toni Collette, Philip Seymour Hoffman, Eric Bana

Animatiefilms moeten niet altijd over prinsessen, speelgoed of dieren gaan. Onze dagdagelijkse wereld verdient ook wel wat kleurpotlodenavontuur; of kleien, in het geval van Mary and Max. Deze film maakt gebruikt van stopmotion klei-animatie, zoals Wallace and Grommit, Chicken Run en Panique au Village.

Verschil met de genoemde films is de realistische insteek van het verhaal. Mary and Max is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal uit de jaren 1970. Mary is een jong meisje dat per se wil weten of baby’s in Amerika ook geboren worden uit bierglazen, zoals in haar thuisland Australië. Ze stuurt in het geheim een brief naar een willekeurig adres in Amerika. Die komt in de bus van Max terecht, een oude, eenzame man, verloren gelopen in het leven. De twee beginnen een correspondentie die jaren aanhoudt.

Mary and Max bestaat echter niet uit een stel Hollywoodacteurs, romantiek en drama, aanzwellende muziek en een climax. Schrijver, regisseur en ontwerper Adam Elliot, Oscarwinnaar voor en maker van de fantastische kortfilm Harvie Krumpet, maakt geen vervolg op You’ve got mail. De niet licht verteerbare thema’s – depressie, zelfmoord, kinderverwaarlozing, alcoholisme, autisme – hanteert hij op een humoristische manier, zonder ze ooit te onderschatten. Hij veegt de wrede realiteit niet onder tafel, maar erkent zowel de lach als de traan en wisselt beide af. Mary and Max is geen zwarte komedie, waarin humor en sérieux tegelijk gebruikt worden en elkaar versterken, maar een film die beide elementen afwisselt. Resultaat is een nagenoeg perfect gebalanceerde film.

Adam Elliot leent zijn vertelstijl van de oude brievenromans, waarin een verhaal verteld wordt aan de hand van een serie opeenvolgende brieven. Hier leest de voice over de brieven voor, terwijl we in beeld de geschreven woorden geïllustreerd zien. Adam Elliot volgt met zijn beelden de woorden, zinnen en paragrafen. Hij toont sprongen in ruimte en tijd en volgt de logica van een brief. Resultaat is een dynamische montage, met korte uitstapjes, gelijkaardig aan Amélie Poulain of Family Guy. Verschil is dat het hier geen gimmick is, maar ons dichter bij de personages brengt en ons hun vreemdheid en eenzaamheid toont. Hollywoodhelden zijn Max en Mary allerminst; het zijn fysiek lelijke mensen met vele tekortkomingen en gedragingen waar we vaak de reden niet van weten. Door hun brieven snappen we echter wel hoe ze de wereld op grote en kleine schaal ervaren. Ironisch dat een film met kleien figuurtjes en decors zo fijngevoelig complexe emoties weergeeft.