The Life Aquatic with Steve Zissou

We vroegen het ons al af bij The Royal Tenenbaums, de vorige film van de excentrieke Wes Anderson : wat wil deze kerel in godsnaam bereiken ? Zijn films zijn niet grappig genoeg om een komedie te zijn, en zijn te bizar om een drama genoemd te worden. De personages en situaties zijn allesbehalve conventioneel, laat staan bevattelijk. En toch valt niet te ontkennen dat Anderson een meesterlijk verteller en creatief genie is. 'The Life Aquatic' is al even bevreemdend en kleurrijk als zijn vorige films, maar alles valt deze keer wonderlijk in de plooi. Waarschuwden we u destijds nog voor de risico's van The Royal Tenenbaums, dan staan we nu overtuigd en zelfs jubelend van vreugde aan de bioscoop om u in het wonderbaarlijke Anderson-universum binnen te leiden.

Steve Zissou - geïnspireerd op de legendarische Jaques Cousteau - bevaart met zijn crew de wereldzeeën om het leven op en in zee in beeld te brengen. Zijn recentste film valt flink tegen, en met zijn huwelijk gaat het al even slecht als met zijn financiën. Zissou is een verbitterd man, die zint op wraak op de haai die zijn beste vriend zou opgegeten hebben. Dat is dan ook de drijfveer voor zijn nieuwe expeditie, want Zissou blijft koppig en overmoedig doorgaan. Naast zijn vaste ploeg, neemt hij op de reis ook een zwangere journaliste mee en zijn vermeende zoon, die hij pas heeft leren kennen. Er wachten Zissou heel wat vreemde zeewezens en geldbeluste piraten, maar uiteindelijk ook complete harmonie met zichzelf en alle mensen om zich heen.

Net als in Rushmore en The Royal Tenenbaums focust Anderson in de eerste plaats op een groep van ongewone individuen, die min of meer een familie vormen en geen plaats lijken te vinden in de 'normale' wereld. Dat maakt van zijn film alweer een alternatieve soap waarin de personages een verrassende diepgang vertonen en waarin de relaties tussen hen de belangrijkste plotlijnen bepalen. Anderson laat daarin geen enkele verhaallijn onbenut. Zissou botst met zijn zoon, zijn echtgenote, de aantrekkelijke journaliste, zijn concurrent en zijn trouwe vriend en elk van die conflicten komt aan bod en bepaalt mee wie Zissou is. Anderson heeft dan ook een geweldig hoofdpersonage gecreëerd, dat dankzij de onovertrefbare Bill Murray alle sympathie van het publiek weet te winnen. Daarnaast kijgen ook Cate Blanchett, Owen Wilson, Jeff Goldblum, Bud Cort, Anjelica Huston en vooral Willem Dafoe het voorrecht in de rol te kruipen van personages die je na amper één scène al na aan het hart komen te liggen. De soundtrack, vol typische Anderson-clavecimbels en passende nostalgische songs (vooral van David Bowie, zij het dan in het Portugees), benadrukt de melancholie en het delicate zoeken naar antwoorden van de karakters.

Maar Wes Anderson is Paul Thomas Anderson niet, en maakt dus allesbehalve loodzware tragedies. Zijn personages zijn uiteindelijk even van de pot gerukt als de situaties waarin ze belanden, en dat maakt dat Anderson's films niet te klasseren zijn. Zo zorgen de zeerovers voor heel wat klungelige actie, die recht uit 'The A-team' lijkt te komen, terwijl je je onder water dan weer in een sprookje waant. Het is Henry Selick, de animator van 'The Nightmare before Christmas' die deze sfeer bepaalde en de onderwaterdieren creëerde, een gedroomde samenwerking. Daarnaast bezit Anderson een ongezien en wel heel apart gevoel voor humor. The Life Aquatic is geen dijenkletser, maar een grap op zichzelf. Vaak subtiel, en eigenlijk ook met veel tederheid, zet de cineast zijn personages in hun blootje. Hun stuntelige streven naar geluk zorgt al snel voor een continue grijns op je gezicht. De overdaad aan details (die consequent wordt volgehouden met bv. de rode mutsjes) en de indrukwekkende aankleding van de film (de sets zijn als altijd uitvergrote kijkdozen vol spielereien) vervolledigen de overweldigende indruk van deze heerlijke film, die zichzelf scène na scène overtreft. Het moment waarop heel de troep in de duikboot zit, zorgt voor een emotionele catharsis, maar zelfs tijdens de eindgeneriek, blijft Anderson zijn personages bejubelen. En de betoverde kijker geniet mee van deze hartverwarmende cinema.

En The Life Aquatic is eigenlijk nog veel meer. Het is een tot leven gekomen foto-album, een eclectische verzameling van genres, een sentimentele spreekbeurt, een grappige, maar even tragische comédie humaine, en een oogstrelende mozaïek van verhalen en beelden. Anderson - die Scorsese trouwens onder zijn fans mag rekenen- heeft een stevige positie verworven onder de 'new wave directors' (waaronder ook postmodernisten als Spike Jonze, PT Anderson en Alexander Payne), maar mag beslist de meest eigenzinnige genoemd worden. Wie zulke verbeeldingskracht heeft en zonder enige toegeving zijn ding blijft doen (hoe hij het idee van deze film verkocht gekregen heeft, is een vraagteken), staat echter geen succes te wachten. Het grote publiek - waaronder ongetwijfeld ook velen van u, beste lezers - reageert afkerig van zoveel nonsens en de critici applaudisseren wel maar schenken de prijzen intussen aan andere films. Dan rest enkel K.U.T nog om deze filmmaker toe te juichen. Zet 'm op, Wes, wij zijn fans!

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de