Donnie Darko

Genre: Thriller | Duur: 1u47 | 2001 | Release: 17 April 2002 | Land: VS | Regie: Richard Kelly | Cast: Jake Gyllenhaal, Jena Malone, Maggie Gyllenhaal, Mary McDonnell, Drew Barrymore, Noah Wyle, Patrick Swayze, Daveigh Chase, Holmes Osborne, James Duval, Beth Grant, Katharine Ross

"Film is escapisme," mompelden wij ooit op een blauwe maandag. Buiten regende het kikkers, ons hoofd was een prettige cocktail alcohol en onze gesprekspartner vertoefde in een dichte mist. Wij hadden net Donnie Darko gezien en verkeerden in de naweeën van een aha-erlebnis op Supermanformaat. Waarom? Omdat, beste lezer, Donnie Darko niet gewoon een beetje goed is, hij is groots, of liever: hermetisch groots. Alleen al de synopsis is zo ongrijpbaar als een paling op sterk water. Fronst u even mee de wenkbrauwen?

Donnie Darko is een paranoïde schizofreen van 17. Al slaapwandelend wordt hij wakker op een verlaten weg, ontwaakt hij op de plaatselijke golfclub. Al even slaapwandelend zet hij de school onder water en verbrandt hij het huis van een plaatselijke new-agegoeroe. Bovendien krijgt hij levensechte hallucinaties van Frank, een reusachtig konijn dat hem vertelt dat de wereld binnen 28 dagen en vier uur zal vergaan. Kers op de taart: tijdens één van zijn nachtelijke escapades stort een vliegtuigmotor in op zijn kamer. In een moordend tempo probeert Donnie vat te krijgen op zijn hallucinaties en zijn omgeving. Wat gaat er binnen 28 dagen gebeuren? En waarom zijn tijdreizen zo belangrijk?

Geef toe: deze pitchline is niet in één zin te vatten. Toch weeft beginnend regisseur Richard Kelly met zijn eersteling zo een complex, ademloos, meesterlijk, niet te vatten web van een film dat je enkel 'Que?' kan zeggen na afloop. Maar meer nog dan een lekker complexe sciencefictionprent is dit een in weemoed en teen angst gedoopt, dromerig jongerendrama dat meesterlijk een sfeer van unheimlichkeit weet te treffen, onder meer door de sublieme soundtrack: Joy Division, Echo and The Bunymen, The Church... op de tonen van meesterlijke New Wave-epigonen uit de jaren tachtig en een sinistere score van Michael Andrews, plaatst Kelly zijn rijk geschakeerde, haast barokke beeldtaal.  

Tweede factor: de acteurs. Ons hart sprong een driedubbele salto toen wij Drew Barrymore nog eens in een goede film zagen. Ook Patrick Swayze (in een creepy rol!) of Noah Wyle (bekend uit 'ER') acteren op het scherp van de snee. De verassing van de film is echter de hoofdrol. Jake Gyllenhaal is gewoon Donnie Darko. Wij kijken in onze glazen bol en voorspellen Gyllenhaal een grootse carrière.

Zijn al die superlatieven hier niet wat overdreven? Neen. Samen met Spirited Away is dit dé film van 2002. Misschien is hij zelfs het beste debuut van de afgelopen twee decennia. Donnie Darko is als zweven op een heliumballon. Jammer dat je na anderhalf uur weer moet landen. Herbekijken dan maar, die boel!