3:10 To Yuma

Het westerngenre zit al even terug in de lift: de Coens schreven een oscartriompf op hun conto met de neo-western No Country For Old Men en Brad Pitt triomfeerde vorig jaar met de elegische parabel The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford. Regisseur James Mangold (Walk The Line) haalt nu ook de B-western 3:10 to Yuma vanonder het stof en maakt er een messcherpe, vilaine karakterstudie van.

De pacifistische rancher Dan Evans (Christian Bale) heeft het vertrouwen van zijn puberzoon al geruime tijd verloren. Wanneer de outlaw Ben Wade (Russel Crowe) gevangen wordt genomen en Evans zich aanbiedt om hem richting station te escorteren, alwaar om tien over drie een gevangenistrein richting Yuma zal vertrekken, zou dat de onderlinge relaties binnen het gezin wel eens ten goede kunnen komen. De eenzame veeboer hoopt er enerzijds immers een aardig centje aan over te houden, maar wat voor hem belangrijker is, is het tanende respect van zijn zoon op te krikken. Maar Wade heeft wel door dat Dans zoon een zekere bewondering voor hem koestert.

Net zoals Andrew Dominik die met Assassination of Jesse James het klassieke westerngenre hanteerde om er een metafysiche karakterstudie uit te puren, zo gebruikt ook James Mangold het Amerikaanse oergenre om het vervolgens te injecteren met een flinke dosis (post)moderne thematiek. Enerzijds zijn er de klassieke genre-elementen zoals de aan High Noon ontleende plotstructuur en enkele terugkerende thema's zoals moraliteit, heldenmoed en plichtsbesef, maar anderzijds weet Mangold een heerlijk subversief randje te creeëren: de licht homo-erotische relatie tussen Wade en zijn rechterhand Charlie Prince (Ben Foster) sluimert doorheen de broeierige apachen, de focus op de vader-zoon relatie zorgt voor enkele interessante bemerkingen en het icoon van de mythische cowboy word binnenstebuiten gekeerd.

Maar anderzijds blijft dit natuurlijk een volbloed western. Zo eentje waarin viriele cowboys continu in snedige one-liners spreken en waarin de spanning met plakjes te snijden is. De actiescènes zijn met de nodige panache in beeld gebracht en de subtiele westernscore van Marco Beltrami zorgt voor onderhuidse rillingen. Bovendien zetten Russell Crowe en Christian Bale een acteerduel neer dat even spannend en meeslepend is als de beste western shoot-outs. Ze weten van hun schijnbaar archetypische personages moreel ambiguË karakters te creëren. In bijrollen weten Peter Fonda en vooral Ben Foster (Alpha Dog, Six Feet Under) te verbazen. Bovendien kiest Mangold er bewust voor om het westen niet voor te stellen in brede scopes, maar in claustrofobische kaders, waardoor de personages en hun morele drijfveren en innerlijke demonen beter tot hun recht komen.

Mangold kiest er bewust voor om het westen niet voor te stellen in brede scopes, maar in claustrofobische kaders, waardoor de personages en hun morele drijfveren en innerlijke demonen beter tot hun recht komen.

Even leek het er naar uit dat 3:10 to Yuma rechstreeks naar de videotheken ging versluisd worden, maar gelukkig heeft deze zinderende neo-western alsnog de zalen gehaald. Mangolds schizofrene genreoefening is opnieuw het bewijs dat het Westerngenre nog lang niet ter ziele is gegaan. Als Ed Harris' far west saga Appaloosa en de volgende Cormac McCarthy verfilming The Road nog maar half zo goed worden als deze opwindende prent, dan nog blijven we genrefans voor de rest van ons leven.

Sven De Hondt Helemaal (niet) akkoord? Lees de