New Order

Meer dan in veel Europese landen is er in Mexico sprake van een klassenmaatschappij. De tegenstelling tussen haves and have-nots, benadrukt doordat de tweede groep vooral uit de oorspronkelijke Indiase bevolking bestaat, zorgt in deze geloofwaardig opgezette film voor een brute clash. New Order is een mokerslag die je anderhalf uur laat trillen.

We belanden in de villa van een zeer welstellende familie, waar een huwelijksfeest plaatsvindt. Een groep nederige, zwijgzame bedienden staat ten dienste van de rijke blanke gasten. Maar van buitenaf sijpelen enkele signalen door van oproer. Blijft die buiten de muren?

De Mexicaanse cineast Michel Franco kreeg er in de filmkritieken flink van langs. Door de verpauperde massa op te voeren als de bedreiging van de luxe en het comfort van een groep rijke stinkerds, maakt hij inderdaad een vreemde keuze. Als kijker vind je dan ook moeilijk identificatie. De familie die centraal staat oogt niet sympathiek en we benijden hun nonchalant tentoongestelde rijkdom, maar toch horen we met hen mee te leven. Anderzijds wensen we hen geenszins toe wat hen overkomt. Ze zijn als exponent van een systeem dat niet toegelicht wordt, slechts beperkt verantwoordelijk. Het is wel erg kort door de bocht om de uitgebuite onderklasse als marginaal en onmenselijk op te voeren. Franco heeft een kans gemist om een multifocaal beeld te schetsen van een nochtans urgent probleem in zijn land.

Dat is des te spijtiger omdat de man duidelijk alles in huis heeft om zijn publiek op sleeptouw te nemen. New Order is erg knap opgebouwd en meeslepend in beeld gezet, met een immense, zwellende spanning tot gevolg. Het vraagt een sterk cineast om de sfeer op het feest langzaam te laten kantelen en de controle te houden over alle personages en gebeurtenissen. Wanneer de hel losbreekt, ervaar je die haast zelf als een gast op het feest.

Ondanks het fout belichte standpunt is dit een harde, plausibele en verpletterende film

Eens de film zijn oorspronkelijke setting loslaat en we de personages verder volgen in tijd en ruimte en alle stabiliteit zoek is onder een junta, blijft New Order iets profetisch uitstralen. Dit is een plausibel verhaal, dat beangstigend realistisch wordt uitgewerkt. Het is echter met iets te veel genoegen dat Franco inzoomt op geweld en zijn gepriviligeerde protagonisten laat lijden. Dat exploitatieve kantje is er te veel aan, maar draagt er eveneens toe bij dat deze prent zijn publiek murw slaat.

Finaal is het verstandig om een genuanceerd oordeel te vellen over de situatie en het vraagt wat moeite om de narratieve manipulaties te doorzien. Franco is geen Haneke. Maar dat alles laat niet los dat dit een overrompelende kijkervaring is die je compleet ondersteboven achterlaat. Als een film dat doet, heb je cinema, ook al is niet alles zuiver op de graat.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de