De Patrick

Genre: Tragikomedie | Duur: 1u37 | 2019 | Release: 28 Augustus 2019 | Land: België | Regie: Tim Mielants | Cast: Kevin Janssens, Katelijne Damen, Pierre Bokma, Ariane Van Vliet , Bouli Lanners, Josse De Pauw, Jemaine Clement, Hannah Hoekstra, Frank Vercruyssen, Jan Bijvoet, Tine Van den Wyngaert, Janne Desmet

De Patrick krijgt als debuut heel wat lof toegezwaaid. Helemaal terecht, maar laat ons cineast Tim Mielants daarom niet als de eerste beste beginner neerzetten. De man mag dan al gestart zijn bij het lamentabele Code 37, intussen heeft hij Peaky Blinders (S3) op zijn naam staan en wordt hij gevraagd voor tal van andere Amerikaanse tv-producties. Laat ons dus zeggen dat De Patrick, een markante ode aan individualiteit, precies de kwaliteitsfilm is die we mogen verwachten van iemand met Mielant's staat van dienst. 

Dat deze tragikomedie echter visueel knettert en over een opmerkelijk fris scenario beschikt, is anderzijds wel een verrassing omdat de Vlaamse cinema doorgaans alle risico's schuwt en films maakt die hapklaar moeten zijn voor een door marketeers afgebakende publieksgroep. Dat, of ze zijn nadrukkelijk alternatief. Enkel en alleen al om zo vastbesloten doordacht en toch publieksvriendelijk te zijn, verdient De Patrick onze waardering. De parallel met het hoofdpersonage is snel getrokken: de bijna-veertiger Patrick, een klusjesman op de naturistencamping van zijn ouders, wordt als een ietwat rare kwast gezien maar zijn zoektocht naar een verdwenen hamer laat ons echter vooral kennis maken met iemand die wars van alle sociale conventies en verwachtingen zijn eigen koers vaart. De Patrick een tragikomedie noemen is dan ook wat gemakzuchtig, gezien de aandoenlijke poëtische ondertoon en de existentiële dimensie van Patrick's zoektocht. De plot is enerzijds erg puur, met enkele Shakespeariaanse dramatische wendingen, maar daarnaast ook een droogkomische bespiegeling over de kleingeestige, hebzuchtige mens en de verwerking van verlies. 

Kevin Janssens creëert een onvergetelijk personage en onderging daarvoor een weergaloze metamorfose. Patrick is een zwijgzame, verlegen dikkerd die ver af staat van de blitse Janssens uit de werkelijkheid. Ieder moment is echter voelbaar dat de hoofdacteur zijn personage begrijpt, door en door kent zelfs. Zonder enige terughoudendheid laat Janssens zijn vetgemeste lijf zijn werk doen. Een sullig kapsel op zijn bolle kop, een lompe tred, een even verdwaasde als zachte blik in de ogen. We geloven al lang in het talent van deze onderschatte acteur - bekijk achtereenvolgens D'Ardennen, Quiz Me Quick, Het Varken van Madonna, De Smaak van de Keyser en Koning van de Wereld en sta versteld van zijn veelzijdigheid - maar nu treedt hij echt toe tot de (nog bescheiden) galerij der grote Vlaamse acteurs. Dat hij er dan nog de hele film door in zijn blootje bij loopt, getuigt des te meer van die overgave en bereidwilligheid.

Ook de andere personages hebben weinig om zich te verhullen, maar Mielants is er fantastisch in geslaagd al dat naakt er gewoon als een kostuum te laten uitzien. Je kijkt al snel helemaal niet meer op van een bengelende piemel of prominente borsten, omdat de personages ook zoveel meer zijn dan dat en allemaal met enorme overtuiging gespeeld worden door een resem formidabele en alom gerespecteerde acteurs als Pierre Bokma, Josse De Pauw en Frank Vercruysse. Geen typetjes maar herkenbare figuren. Dat de blinde moeder van Patrick (Katelijne Damen) er overigens wel gekleed bij loopt en we dus misschien mogen veronderstellen dat ze niet op de hoogte is van het nudisme, is een leuk detail, net zoals de truien over de schouders van het snbbistische koppel - hilarische vondst! 

Waarom de Nederlandse Hannah Hoekstra een Vlaams personage moet spelen, is ons wel een raadsel. Haar Nederlands accent werd goed weggemoffeld maar komt weer boven wanneer ze zich in het Engels uitdrukt. Dat is nodig omdat er ook een Amerikaan op de camping verblijft, verrassend genoeg gespeeld door Jemaine Clement, die we vooral kennen als de sullige Jemaine uit het heerlijke Flight of the Conchords. Zet daar ook nog eens Bouli Lanners naast en Mielants heeft een acteursgroep van jewelste. In tegenstelling tot het casten van voor de hand liggende, populaire namen, hebben de makers echt naar de meest geschikte spelers gezocht.

En dan zijn we er nog niet wat applaus betreft. De Patrick is ook subliem in beeld gebracht. De camera beweegt vindingrijk door de actie en tal van scènes winnen aan kracht door de beeldvoering.  De asverstrooiing zorgt voor een subliem groepsportret - beslist eentje om in te kaderen - en in de scène waarin Patrick rond het gebouw wandelt waarin de bewoners plannen smeden, wordt het geluid meesterlijk gemanipuleerd. En dan hebben we het nog niet over hoe een omgevallen caravan in beeld komt of de wijze waarop de camera door het atelier glijdt en potten confituur betekenis geeft. 

De fotografie kiest voor oker en sepia, ten dienste van het vele hout in de decors en locaties. Dat zorgt voor warme beelden, die iets nostalgisch hebben- De Patrick lijkt zich af te spelen in een tijd toen de Ardennen nog een zekere exotische uitstraling hadden - maar tegelijk ook iets bevreemdend oproepen. DOP Frank Van den Eeden moet Ruben Impens en Nicolas Karaktsanis amper nog laten voorgaan in virtuositeit. De impressionante score van Geert Hellings onderstreept de wezenloosheid van de protagonist en de heimelijkheid van zijn omgeving. Voor het eerst in tijden zou je op een soundtrack op cd hopen, inclusief de prima gekozen popsongs. 

In theorie zou De Patrick een broertje van de typische Zweede droogkomische drama's kunnen zijn, maar deze knappe prent weet in de praktijk gewoon helemaal zichzelf te zijn. Net als zijn hoofdfiguur.