Sunset

In 2015 debuteerde de Hongaarse filmmaker Laszlo Nemes op grootse wijze. Son of Saul was een teneerdrukkende afdaling in de hel die tot één van de meest indrukwekkende producties van dat jaar mocht bestempeld worden. De opvolger is visueel alweer erg imposant maar narratief wordt er te veel invulling van de kijker gevraagd.

We bevinden ons in Budapest, in 1913. De zonsondergang uit de titel verwijst naar het einde van een tijdperk. Het maatschappelijk leven komt onder spanning te staan; de ondergang is nabij. In die schijnbaar vredige wereld zoekt een jonge vrouw naar sporen van haar verleden. Een prestigieuze hoedenwinkel vormt het startpunt van een kronkelige speurtocht. Alleen lijkt Irisz zelf niet te weten wat ze zoekt en blijkt ze een kloof te bewandelen tussen tegengestelde leefwerelden en ideologieën.

Net als in zijn eerste film weigert Nemes compromissen te sluiten. De plot wordt ons niet echt toegelicht en meer dan eens brengt de stuurloosheid van de protagoniste ons in verwarring. Waar was je?, wordt haar om de haverklap gevraagd, maar het antwoord waar we op hopen, blijft uit. Zo slaat de chaos in Irisz' hoofd weliswaar over op het publiek, het maakt ook dat we al eens gefrustreerd een vloek inslikken omdat de betekenis van een scène te vaag is. De film heeft ook bijzonder veel tijd nodig.

Groots opgezet, maar narratief te vaag historisch mysterie

Maar de dreigende, effectieve sfeer werkt dwingend en Nemes weet ons opnieuw visueel te imponeren. De camera gaat, net als in Son of Saul, het hoofdpersonages vooraf of achterna, waardoor we elke actie beleven zoals zij. Duiding wordt ons daardoor ontzegd. We horen meer dan we zien en moeten er het onze van denken. Nemes en zijn fantastische technische ploeg hebben het zichzelf aldus echter niet makkelijk gemaakt. Heel wat intense actiescènes, ongetwijfeld complex van opzet en haast altijd in lange, ononderbroken shots opgenomen, dienen enkel als achtergrond. Een rit in een koets door de stad, vraagt een grootse enscenering om daar dan enkel wat vage beelden van te zien door een klein stoffig raampje.

Ook de belichting is spectaculair. De waarachtig lijkende locaties ademen daardoor des te meer de tijdsgeest uit, maar stralen ook iets betoverend uit. De kostuums - hoeden spelen een grote rol - getuigen van een oog voor detail. We hebben hier duidelijk te maken met een visionaire, perfectionistische cineast - die trouwens op pellicule schiet.

Maar dat Sunset finaal een heel stuk minder impact heeft dan Nemes' debuut, ligt dus wel aan de niet meteen kant-en-klare plot. Op te vatten als een kruising van mysterie - waarbij het zoeken naar een familielid centraal staat, nog een overeenkomst met Son of Saul - en een historische schets, weet Sunset onze aandacht grotendeels te houden. We willen niet het soort kijker zijn dat bij het handje moet gehouden worden, en het leven is ook niet altijd uitgeschreven, maar dat we finaal ook thematisch wat in het duister tasten, is jammer bij een film die met zoveel passie gemaakt is.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de