Les Muses Sataniques

Genre: Documentaire | Duur: 56 min. | 1983 | Release: 1 Januari 1983 | Land: België | Regie: | Cast:

« Une grande femme nue sur une frise, les yeux bandés, conduite par un cochon ‘à queue dorée’. Voilà l’oeuvre et elle a pour titre : Pornocratie», schreef Félicien Rops in december 1878. In 1886 stond het werk tentoon op het Salon du groupe avant-garde XX. Gebelgde bezoekers vroegen de Brusselse burgemeester het werk weg te halen. Precies het soort hypocrisie van de bourgeoisie waar Rops van walgde.

In 1983, zo’n honderd jaren na de commotie, maakte de Brusselse kunstfilmer Thierry Zéno een documentaire van goed een uurtje, waarin de visionaire, erotische en satanische werken van Rops over het beeld schuiven. Geen commentaar op de audiotrack, wel voorgelezen brieven van de kunstenaar himself. Rustig maar vaak erg scherp van toon, soms ook warm. Rops fulmineert over de petit esprit van zijn tijdsgenoten, geilt op de lijven van Vlaamse dames, raakt ontroerd door zijn dochter. Ondertussen blijven de visuele hoogstandjes maar komen – wat een onwaarschijnlijk oeuvre heeft die Rops! Deze documentaire was alleen al door zijn onderwerp magnetisch. Door zijn beheerste aanpak laat Zéno zijn aanbeden kunstenaar schitteren. 

Zéno maakte ook de fictiefilm Vase de Noces, die bekend staat als the pig fucking movie. Nu is zoöfilie misschien niet uw kopje thee, maar eigenlijk bulkt Zénos film van sterke beelden en filosofische overpeinzingen. Matthias De Groof schreef op kutfilm.be: “Dit is geen film over bestialiteit en coprofagie. Het is een meesterwerk over archetypes, de dood en de menselijkheid, in zijn begrenzingen en ambitie.” Les Muses Sataniques toont hoe aandachtig Zéno naar Rops werk keek, duidelijk een bron voor Zénos opmerkelijke inspiratie. Zéno maakte in 2000 trouwens nog Ce tant bizarre monsieur Rops, een soort follow-up documentaire met goeddeels dezelfde aanpak, aangevuld door een satanisch uitgedoste oudere man die de kunstenaar moet voorstellen. Het Offscreen filmfestival 2018 combineerde beide docu's in een druk bijgewoonde duoscreening in het Brusselse filmmuseum. Hulde! 

In het Naamse Rops-museum kan je van 24 maart tot 13 mei 2018 voor de welgemikte prijs van drie euro naar een expo over dat schitterende en taboedoorbrekende werk Pornocratès. Beelden van de kleurengravure komen van diezelfde CINEMATEK. Gewoon doen, treintje op naar Namen, naar het schijnt kan je daar ook lekker eten.