Het Diner

Akkoord, op culinair vlak is het cliché van de smakeloze, krenterige Hollander allang achterhaald. Maar cinematografisch bakt onze Noorderbuur nog steeds slappe koek. Los van goeddeels Belgische producties als Minoes, Karakter of Borgman blijft de Nederlandse cinema bedroevend weinig geraffineerd. Des te verrassender, daarom, hoe dit Amsterdamse treurspel meer zout in de wonde strooit dan de vergelijkbare theaterverfilming Carnage. In beide films praten twee koppels over de donkere avonturen van hun kinderen. Hun beleefdheid wijkt al snel voor onvermoed animale uithalen. Levende legende Polanski wist ondanks een topcast weinig intensiteit te brengen en greep zelfs terug naar karikaturaal gekots (evenwel van Kate Winslet). Meer iets wat je verwacht uit het land van Flodder en Costa!. Het Diner daarentegen weet de harde humor en weerhaakjes uit het gelijknamige boek te bewaren zonder in te boeten op geloofwaardigheid van de personages. Het zal ons benieuwen of de op til staande Amerikaanse adaptatie van dezelfde roman, door niemand minder dan debutante Cate Blanchett, weet vast te houden aan dat zwarte randje in het laminaat.

Toegegeven, erg veel Nederlanders maken naam in Hollywood. En dan bedoelen we niet alleen Paul Verhoeven of Carice van Houten, maar ook toppers in andere disciplines: Pieter Jan Brugge produceerde drie grote Michael Mann films, Theo Kingma organiseert de Golden Globes als voorzitter van de Hollywood Foreign Press Association en Menno Meyjes schreef mee aan The Color Purple, Empire of the Sun en Indiana Jones and the Last Crusade. Laatstgenoemde bracht zijn kunde en vernuft de grote plas over voor een erg interessant project: de verfilming van het populairste Nederlandse boek sinds De Ontdekking van de Hemel –terzijde een laatste vergelijking tussen de lage filmlanden: in tegenstelling tot onze Jan Decleir koos The Discovery of Heaven regisseur Jeroen Krabbé er wél voor een Bond nemesis te worden.

Wie in Het Diner de booswicht is, dat is nog maar de vraag. Zijn het de zonen van de koppels, die een bloedserieuze daad op de kerfstok hebben? Is het de aalgladde kandidaat-premier Serge Lohmann? Zijn arrogante vrouw? Zijn radicaal sarcastische broer Paul? Diens angeliek blonde echtgenote? Naarmate het tafelgesprek richting dessert verder dendert komt het grote geheim van de zonen in flash-backs naar boven, maar minstens even interessant zijn de reacties en beweegredenen van de volwassenen. Daarom is het een geluk dat rond de tafel in het luxerestaurant sterke acteurs plaatsvatten, die het morele failliet van hun personages knap vertolken. Daan Schuurmans, wiens talent je beter afmeet aan de schitterende kortfilm De maan is kapot dan het hogervermelde Costa!, glibbert zich geloofwaardig door de maaltijd. Ook Kim van Kooten (Zusje) en Thekla Reuten (The American) schitteren als gewonde, dus gevaarlijke leeuwinnen. Maar uitspringer is verteller Jacob Derwig, die als Paul recht in de camera kijkt terwijl hij herkenbare kleinzielige gedachtegangen tot in hun extremen doortrekt. Opletten dat je je niet door elk ideetje laat meeslepen.

Jan Sulmont Helemaal (niet) akkoord? Lees de