Copie Conforme

Abbas Kiarostami is een naam die de gemiddelde filmkijker wellicht maar weinig zal zeggen. Nochtans geldt de Iraanse grootmeester als een van de iconen van de wereldcinema en plaatste hij quasi eigenhandig zijn land op de internationale filmkaart. Kiarostami maakt echter geen films voor het brede publiek en is dan ook hoofdzakelijk een director's director, iemand waar andere cineasten steevast de loftrompet over afsteken. Zo stelde Jean-Luc Godard ooit dat film begint met D.W. Griffith en eindigt Abbas Kiarostami. Met zijn nieuwste worp Copie Conforme nam de cineast voor het eerst een film op buiten zijn geboorteland.

Het decor is deze keer Toscane, waar een Engelse schrijver (opera-acteur William Shimell) zijn nieuwste boek komt voorstellen, dat gaat over de nauwe relatie tussen het origineel en zijn kopie in de kunst. Een Franse vrouw (Juliette Binoche) toont veel interesse voor zijn werk en samen vertrekken ze op een omzwerving door het Toscaanse landschap.

Minpunt is dat de film wel erg stroef begint. De dialogen sprankelen niet bepaald en van enige chemie tussen de hoofdpersonages merk je aanvankelijk niets. Gaandeweg brengt de film echter de theorie van het boek in de praktijk: hoe onderscheid je de werkelijkheid van fictie, het origineel van de kopie? Want wat is nu uiteindelijk de precieze relatie van het koppel? Wat is echt van wat ze zeggen; spelen ze een spelletje of is het bikkelharde realiteit? Kiarostami heeft zijn carrière gebouwd op dergelijke zelfreflexieve cinema die speelt met de grens tussen documentaire en fictie. Vanaf het moment dat dit element de film binnensluipt, wordt het geheel dan ook naar een hoger niveau getild. Het resultaat is een onontwarbare knoop waarin ook verleden en toekomst deel uitmaken van het verhaal, in de vorm van jonge en oudere koppeltjes die het pad kruisen van de hoofdpersonages. En wisselt het gedrag van het koppel naargelang de taal ze spreken (afwisselend Engels, Frans en Italiaans).

U merkt het, Copie Conforme is een ware intellectuele uitdaging, en daar komt nog eens bovenop dat Kiarostami druk refereert naar zijn eigen werk en films als Before Sunrise en My Voyage In Italy. Daarnaast drukt hij ook visueel zijn stempel, met behulp van mooie HD fotografie waarbij vooral het virtuoze gebruik van (natuurlijk) licht opvalt. Karakteristiek pakt Kiarostami uit met erg lange takes, en daarnaast valt ook het frequente gebruik van medium shots op - terwijl je eerder veel close-ups zou verwachten in dit soort film.

Copie Conforme biedt veel stof tot nadenken en blijft tevens dankzij het sterke acteerwerk (Binoche werd hiervoor terecht bekroond in Cannes) nog een paar dagen hangen. Door de trage start en de overdaad aan dialoog zullen echter veel mensen vermoedelijk snel afhaken. Meerwaardezoekers kunnen hier dan weer hun hartje aan ophalen.

Simon Smessaert Helemaal (niet) akkoord? Lees de