Takva - A Man's Fear of God
Genre: Psychologisch drama
| Duur: 1u36 | Release: 1 Januari 2007 | Land: Turkije, Duitsland | Regie: Özer Kiziltan | Cast: Erkan Can, Güven Kiraç, Meray Ülgen, Öznur Kula, Erman Saban, Murat Cemcir, Settar Tanriogen
Tegenwoordig is het in politiek correcte middens bon ton om van de daken te schreeuwen dat de verschillende culturen elkaar te weinig kennen en dat men meer begrip voor elkaars leefgewoonten moet opbrengen. Met alle respect voor de 01/10-concerten, maar meer dan dit dagje verbroederen onder gelijkgestemden, is de Turkse film Takva: A Man?s Fear of God in staat om daartoe bij te dragen. Meer nog dan een boeiende kijk op de islamitische tradities en de Turkse leefgewoonten, geeft de film een razend interessant beeld weer van een extreem toegewijde moslim die bezwijkt onder de zichzelf opgelegde druk om zijn geloof correct te beleven.
Muharrem is een eenvoudige man van middelbare leeftijd en een zeer devoot moslim. Zijn leefpatroon is door de jaren heen niet veel gewijzigd. Nog steeds woont hij in vrij primitieve omstandigheden alleen in zijn ouderlijk huis(je) in Istanbul, werkt hij als assistent bij een handelaar in jute zakken en is zijn hele levensstijl er op gericht om de Grote Allah te dienen. Zijn extreme toewijding ontgaat ook de leider van zijn machtige religieuze orde niet, die een groot deel van de onroerende goederen van de wijk in zijn bezit heeft. De Sjeik geeft hem een vooraanstaande administratieve taak als collectioneur van de huurgelden. Het simpele en voorspelbare leventje van de brave Muharrem wordt plots helemaal door elkaar gegooid maar tegen de wil van God kan hij onmogelijk ingaan. Zijn toegenomen verantwoordelijkheid zorgt er echter voor dat zijn religieuze principes meer en meer in conflict komen met aardse beslommeringen en materialistische zaken.
Een gemiddelde autochtone Vlaming heeft doorgaans weinig weet van de religieuze beleving van zijn Islamitische buren. Anderhalf uur naar Takva kijken kan daar misschien heel wat aan verhelpen. Het is Özer Kiziltan in zijn debuutfilm er echter niet zozeer om te doen om een waardeoordeel te vellen over de islam of religies in het algemeen, hoewel we uit de film wel opmaken dat de seculaire principes die Atatürk nastreefde toch niet zo strikt worden nageleefd. Alleszins hebben religieuze groeperingen in bepaalde Turkse wijken nog een stevige vinger in de pap. Meer dan dat schetst Takva een beeld van hoe een individu zijn religie beleeft en hoe dat zijn leven en mentale gesteldheid bepaalt. Daarnaast is het ook een boeiende reflectie op hoe macht corrumpeert en uiteindelijk tot vernietiging leidt.
Takva is vaak geestig en aandoenlijk, zoals wanneer Muharrem ?s nachts wakker wordt na een erotische én natte droom en zichzelf daarover zo schuldig voelt dat hij zich nog uren ritueel reinigt en vergiffenis vraagt aan God, maar komt steeds uitermate realistisch over. Hoewel hij een wel erg principiële gelovige is, zijn de morele dilemma?s waarmee hij worstelt zelfs zeer interessante filosofische en ethische bespiegelingen die tot nadenken stemmen. De naar het einde toe claustrofobische beelden en muziek geven perfect de angst en de ontreddering van Muharrem weer. Daarbovenop krijgen we ook nog eens fascinerende, minutenlange gebedsdiensten en religieuze zangstonden voorgeschoteld.
Mochten wij ons kunnen bemoeien met het beleid van het Ministerie van Onderwijs, dan zouden we Takva ? A Man?s Fear of God verplicht laten opnemen in het studiepakket voor de middelbare scholieren. Een boeiende en meeslepende langspeelfilm over religie die niet saai of belerend is, kom je immers niet elke dag tegen.