What is it?

Crispin Glover, die met What is it? zijn debuut aflevert als regisseur heeft als acteur een opvallende carrière achter de rug. Zo dook hij onder meer op als de memorabele Cousin Dell, de neef van Lula in Wild at Heart, die iets had met kakkerlakken in zijn onderbroek. In The Doors verscheen hij als Andy Warhol en in Back To the Future als George McFly. Voor anderen blijft hij vooral geassocieerd met zijn onvergetelijke rol als trashy heavy metal dopehead Layne in River?s Edge van Tim Hunter, hardcore jeugdnihilisme uit de jaren tachtig (met een piepjonge Keanu Reeves in de hoofdrol). Daarnaast laat hij zich ook wel eens opmerken in Hollywoodproducties als Charlie?s Angels maar ook dan meestal als één of ander bizar randgeval.

What is it? is wat deze mysterieuze inzending betrof alvast geen retorische vraag. Niet alleen de festivalgangers waren geïntrigeerd, ook de organisatoren wisten niet wat ze in huis haalden. Glover weigerde immers zijn film te laten pre-visioneren voor selectie, zoals gebruikelijk. Te nemen of te laten. Nemen dan maar, dachten ze bij het Bifff. En terecht want al riekt dat alles toch weer net iets te veel naar Amerikaanse zelfcultivering, qua cult-gehalte alleen al geldt de vertoning van What is it? als een hoogtepunt. In elk geval waren de Bifff-fans na de Grieken de eersten om zijn film in Noord-Europa te kunnen zien. Glover, die met zijn ene (!) kopie onder de arm Amerika en Europa afreist, was dan ook erg benieuwd naar de reacties achteraf.

Die waren alvast heel verschillend dan in de Verenigde Staten, waar de film eerder vijandig onthaald wordt. Glover maakte naar eigen zeggen zijn film ook bewust zo controversieel om in te gaan tegen het beknottende corporate system in Hollywood -waartegen hij ook meerdere keren begon te fulmineren tijdens de Q&A achteraf. In Europa zijn we nu wel wat meer gewend dan in het puriteinse land of the brave, ook al omdat we in tegenstelling tot de meeste Amerikanen wel al eens een filmpje van Bunuel, Polanski, Lynch of zelfs de occasionele Jodorowsky achter de kiezen hebben (de referenties die Glover opsomde) en qua perversiteiten kan uitgerekend het BIFFF-publiek wel tegen een stootje.

Een synopsis is onbegonnen werk. Enerzijds speelt zich een verhaal af tussen een groep acteurs die lijden aan het syndroom van Down. Daarnaast speelt zich een deel in het onderbewuste af, waar Glover zelf als een verveelde en af en toe wat zinloze bevelen blaffende halfgod op een troon zit. Hij wordt er omringd en aanbeden door de id-persona?s van de twee dames die naar de hand dingen van een jongen met een agressieve slakkenobsessie. Ironisch genoeg is er op een gegeven moment een lied op de soundtrack te horen dat inzet met de tekst: "Do you remember?Freud?". Nog één sappig (uhum) detail misschien, is dat zich in hetzelfde theatrale decor van het onderbewuste ook nog een gehandicapte schelpgod bevindt wiens halfslappe penis door naakte dames met dikke borsten en apekoppen onder handen wordt genomen. Beat that little Hans!

Waar leidt dit allemaal naar toe? Zijn er conclusies? What is it? 't Is dubbelzinnig, op zijn minst. Glover is ongetwijfeld vertrouwd met Antonin Artaud?s ?théatre de la cruauté? want hij gaf ook nog te kennen dat hij een film probeerde te maken die het publiek lichamelijk en psychisch ongemakkelijk moest laten voelen en hen tegelijk toch genoeg kon blijven boeien om verder te kijken. Ongemakkelijk word je er vaak wel van, maar of er iets meer aan de hand is dan puur shockeren is een groot?vraagteken, inderdaad.

Zo schotelt Glover ons meteen de allereerste onverhulde seksscène voor tussen twee Down-patiënten, die overigens wel reeds langer dan vijf minuten voor de shoot een koppel vormden. Seksueel contact tussen fysiek en mentaal gehandicapten, lazen we onlangs in Knack, is nog steeds een groot taboe, niet alleen in de media maar ook binnen de instellingen en bij familie en de omgeving. Zijn Glovers beelden dan positief voor de beeldvorming? Beide standpunten zijn betwistbaar. Verder goochelt de regisseur nog wat met goedkope shock-elementen als nazisymbolen en racistische uitspraken die onze koude kleren niet raken. Ook de dierenliefhebber zal niet blij zijn als ie hoort hoeveel van die slome slakkenbeesten op gruwelijke wijze het leven lieten tijdens de opnames.

What is it? Geen idee. De geplande sequels dragen alvast verlossend klinkende titels: It is Fine en It is Mine.

Ils Huygens Helemaal (niet) akkoord? Lees de