In the Cut

De rode draad doorheen het werk van Jane Campion - één van de slechts twee vrouwelijke regisseurs die ooit een Oscarnominatie kregen - is haar fascinatie voor vrouwelijke personages die als buitenstaander trachten vat te krijgen op hun omgeving. Seksualiteit speelt daar vaak een grote rol bij.

Het niveau van Campion's werk is wat wisselend. Haar verdiende doorbraak An Angel at My Table werd overtroffen door het oogstrelende en pakkende The Piano, waarna het onderschatte Portrait of a Lady volgde. Holy Smoke was dan weer een tegenvaller. Met In the Cut, een verfilming van de erotische thriller van Susanna Moore, breit Campion enerzijds een logisch vervolg aan haar oeuvre, maar betreedt ze ook nieuw terrein, en dat is er aan te zien. Als thriller weet de prent immers bedroevend weinig los te maken.

In de buurt van literatuurdocente Frannie is een seriemoordenaar aan het werk. Zij verdenkt de flik die de zaak behandelt, de macho Malloy, maar het scenario wijst ons nadrukkelijk ook op andere verdachten: een stalker, een opdringerige student, ... Wie is de moordenaar? Opwindend is dat allemaal niet, en al een miljoen andere thrillers pakten dit verhaaltje effectiever aan. Campion is overduidelijk niet geïnteresseerd in een moordplot an sich, en toont ons zonder schaamte dat dit enkel een kapstok voor de rest van haar film is. De échte essentie van In the Cut is immers de psychologische ontwikkeling van Frannie, die eerst geschokt maar ook nieuwsgierig op een blowjob stuit in een donkere kelder en zich daarna wonderbaarlijk genoeg aangetrokken voelt tot een gevaarlijke agent. Met hem begint ze een seksuele relatie die haar zowel geestelijk als lichamelijk uitdaging biedt. Ook is er angst en twijfel, maar het pas ontdekte perverse kantje verhindert dat deze naar boven komen. Frannie strompelt algauw als een zombie door haar leven, trachtend de knoop te ontwarren die alle vragen over verlangen, seks, passie, angst en dood in haar hoofd hebben gevormd. En dat met een moordenaar achter je aan.

Spannend wordt In the Cut dus nooit en dat zal heel wat teleurstelling en ergernis bezorgen aan zijn publiek. Intrigerend en interessant is deze gedragsstudie echter wel, en de prestatie van Meg Ryan gooit hoge ogen. Aanvankelijk wil je de van weinig persoonlijkheid getuigende actrice in gedachten vervangen door de oorspronkelijke gecaste Nicole Kidman. Maar het voormalige blondje bijt zich op geniale wijze vast in deze rol en gaat ongegeneerd uit de kleren. Haar tegenspeler Mark Ruffalo maakt zo mogelijk nog meer indruk. Deze nog niet doorgebroken acteurs (You Can Count On Me) houdt de kijker tot op het laatste moment in de ban, en zet een broeiende, oscarwaardige prestatie neer.

Ongekunstelde, duister psychodrama met een geweldige Meg Ryan

Campion verweeft thriller en psychodrama dus op naadloze wijze en maakt van een ogenschijnlijk banaal gegeven een niet te klasseren film. Zo vindt ze aansluiting bij regisseurs als Abel Ferrara, David Cronenberg, Peter Greenaway en Mike Figgis, die de seksuele dimensie van een verhaal ook nooit links laten liggen, en daarmee ook vaak op gemengde kritieken stuiten. Maar Campion kent haar vak en In the Cut straalt dan ook technische perfectie uit. Licht en schaduwspelen, ook een constante in Campion's werk, zijn weer volop aanwezig, maar de sfeer van de film is ongekunsteld realisme.

Het New Yorkse straatleven wordt door het schitterend onaffe camerawerk de bioscoopzaal ingezogen, en de locaties zijn authentiek en doodgewoon (let maar eens op het politiebureau, dat net niet sjofel genoeg is om fake te zijn en niets van dat gemaakte chaotische van andere films heeft), en de personages zijn perfect uitgetekend. In plaats van Frannie af te schilderen als een droge juf, is ze een doodgewoon mens. Malloy doet zijn werk, maar niet al te goed. De stalker lijkt gevaarlijk, maar is gewoon een sukkel. Gevoelens zijn complex in plaats van zwart-wit, flats zijn rommelig en vuil, seks is geen romantische geflirt maar een simpele behoeftebevrediging, enz. Dit opvallende gebrek aan frisheid en franje en het voortdurend relativeren van de spanning en de glamour, maken van In The Cut haast een verademing. Een gedurfde, ongepolijste, persoonlijke film van een moedige dame.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de