Maniac

Nóg een remake van een horrorklassieker? Waren Halloween, Friday the 13th, Texas Chainsaw Massacre, The Omen, Evil Dead en alle andere nog niet genoeg? Vooraleer werkelijk alle horrorremakes, -reboots, en -sequels af te schieten, graag uw aandacht voor een film die andere bedoelingen heeft dan generisch geld verdienen.

Maniac van William Lustig kwam uit in 1980 en surfte mee met de slasherhype die na Halloween (1978) ontstaan was. Het was een gore, low budget film over een psychotische man die vrouwen stalkt, vermoordt, scalpeert en hun huid gebruikt om zijn paspoppen mee aan te kleden. Wanneer hij de knappe Anna ontmoet, bouwt hij voor het eerst een soort vriendschap op, die conflicteert met zijn favoriete bezigheid.

Het waren de Fransen achter The Hills Have Eyes en Piranha 3D die in 2012 de tanden in de cultklassieker zetten. Het creatieve team Alexandre Aja, Grégory Levasseur en Franck Khalfoun debuteerde in 2003 met het geweldige Haute Tension, waarna Hollywood hun speeltuin werd. Daar werden hun eerder genoemde remakes overigens succesvoller dan hun origineel werk (P2, Mirrors).

Een geslaagde remake is meer dan een kopie, behoudt wat werkte en bewondert, maar wijzigt ook en vult aan. In dit geval ligt de meest opzichtige verandering in de visuele aanpak. In de oorspronkelijke Maniac werd gebruik gemaakt van zogenaamde point-of-view-shots, waarbij de camera de blik van de killer overnam. Daardoor keken we letterlijk mee door zijn ogen. Dat effect wordt hier consequent volgehouden. De hele film lang nemen we alleen waar wat Frank waarneemt. Frank zelf wordt pas twaalf minuten in de film zichtbaar. Later duikt hij op in spiegels en andere reflecties, en in enkele momenten van outer body experiences.

De film krijgt daardoor een ambigue en onaangenaam subjectieve look and feel. We zijn gedwongen mee te kijken, worden geconfronteerd met dingen die echt niet oké zijn en krijgen weinig uitwegen aangeboden. De spanning is van een andere orde dan in andere slasherfilms. Omdat we niet meekijken en -luisteren met de gillende slachtoffers – zoals we gewoon zijn te doen –, zijn er geen krakende vloeren, openstaande ramen of schimmige flitsen. Dat maakt dat Maniac niet bepaald een spannende film is. Het is wel een akelige en een vieze film, waarvan wij de daaropvolgende nacht een nachtmerrie kregen. Dat is vast een compliment.

Aan die harde sfeer draagt de originele muziek overigens ook bij. De Franse muzikant Rob, van de groep Phoenix, maakte een elektronische soundtrack, die very eighties is en doet denken aan de befaamde soundtrack van Drive. Grappig detail is dat het liedje Good-bye Horses van Q. Lazzarus ook opduikt, bekend van Silence of the Lambs, die ándere film over de moordenaar die zijn slachtoffers vilt.

Er valt ook wat te zeggen over Elijah Wood. Hij is onmiskenbaar het hoofdpersonage, ook al heeft de acteur bijzonder weinig screentime. Af en toe zien we wel zijn handen, of misschien zijn het die van de cameraman, met daarin meestal een mes geklemd. Ondanks die beperking wist Wood elk hobbit-spoor en overtuigt hij als de gestoorde, maar ook soms goedbedoelende killer. Wij waren minder wild van de Franse actrice Nora Arnezeder, de mooie kunstenares waar Frank mee bevriend raakt. Wel zorgt hun verhouding voor enkele nodige mooie momenten.

Dus neen, er zijn blijkbaar nog geen remakes genoeg, als blijkt dat er nog inspiratie te vinden is in wat vooraf ging. Maniac, op zich een erg oncommercieel ingestelde film, haalde de midnight screening in Cannes 2012, maar flopte aan de Amerikaanse kassa en kwam in België zelfs niet in de bioscopen. Dat gebeurt dan met dit soort remakes. Maar wij hebben nog altijd onze nachtmerrie.

Maniac is wel elke woensdag van februari 2014 in KASKcinema te zien, in de reeks One Shot Cinema van Filmfestival Gent

Bert Lesaffer Helemaal (niet) akkoord? Lees de