Jackie

Genre: Drama | Duur: 1u40 | 2016 | Release: 1 Februari 2017 | Land: VS, Chili | Regie: Pablo Larraín | Cast: Natalie Portman, Billy Crudup, Peter Sarsgaard, Greta Gerwig, John Hurt, Richard E. Grant, John Carroll Lynch, Beth Grant

Dat Jackie niet is opgevat als biografie is aannemelijk als je er van uitgaat dat Jackie Kennedy nauwelijks een historisch personage kan genoemd worden. De vrouw en later weduwe van John F. Kennedy heeft enkel waarde als publiek figuur. Vanuit die opvatting lijkt de Chileense cineast Pablo Larraín voor zijn Amerikaanse debuut gekozen te hebben voor een fragmentarische, via vermengde flashbacks vertelde portrettering van een presidentsvrouw die zowel een stijlicoon als een representatie van een collectieve rouw was.

Centraal staat uiteraard de moord op Kennedy in 1963. Zijn jonge echtgenote verliest in één klap alle houvast. In een interview dat als kader voor de film fungeert, een week na de moord, volgen we haar terugblik op haar korte leven als first lady.

De puzzelachtige vertelstructuur die Larraín hanteert, contrasteert met de chronologie die vaak getrouwe biografieën kenmerken. Dit staat een volledig beeld van zijn protagoniste enerzijds in weg. Maar is dat niet zoals ze toen ook door het publiek gezien werd, als enkel een plaatje? Anderzijds focust de prent op de rouw en het verlies van Jackie. De beleving van iemand wiens wereld instort, lijkt de makers interessanter dan een klassiek uitbeelden van een levensloop. Het gevolg is dat het publiek na afloop een even geconstrueerd beeld van Jackie Kennedy heeft als dat destijds het geval was. Deze optie maakt de film echter ook afstandelijk en kil.

Natalie Portman gaat via een passend ambiguë vertolking mee in die geconstrueerde werkelijkheid. We zien haar als stijlvol kindvrouwtje werken aan haar publiek imago, elegant maar onzeker, maar na de dood van haar man lijkt ze zich binnenstebuiten te keren. Angst en verdriet verstoren de beheersing en leggen een onzeker en breekbaar figuur bloot. Portman maakt indruk met die grote emoties, maar het vermijden van het karikatuur zorgt er wel voor dat Jackie onbevattelijk blijft, ook na de film. Niettemin bezweert haar vertolking ons, niet in het minst door Portmans innemende verschijning. Er kan amper aandacht gaan naar de nochtans prima vertolkingen van Billy Crudup, Greta Gerwig en John Hurt.

Larraín, die een dynamische, onconventionele filmstijl gebruikt, weet zijn camera als een personage aanwezig te laten zijn naast Jackie Kennedy, haast als een gezel en soms ongemakkelijk dichtbij. Zijn beeldvoering hypnotiseert ons bij momenten, alsof we betoverd worden door de gratie van Jackie of vol compassie zoeken naar houvast. De opmerkelijke soundtrack van de jonge artiest Mica Levi (Micachu), die ook voor Under the Skin een unieke geluidsband samenstelde, weet grillig en zalvend tegelijk de emoties te onderstrepen en vormt een grote troef van deze film.

De conclusie is dat je geenszins een volledig idee krijgt van wie deze vrouw was maar je niettemin graag haar wereld binnenstapt. Steve Jobs bood een gelijkaardig ervaring. Beide films schuwen de traditionele opvatting van een biografie maar weten net daardoor hun film aan artistieke waarde te laten winnen.