First Man

Het is misschien wat bizar dat Hollywood een spectaculaire gebeurtenis als de eerste maanlanding niet eerder groots in beeld gezet heeft. Nu pas, zo'n 50 jaar na de feiten, krijgen we een heel degelijk, waarheidsgetrouw en verbazingwekkend genoeg zelfs wat ingehouden drama over de jarenlange voorbereiding van de eerste bemande vlucht naar de maan.

First Man vangt dus al aan begin jaren ’60, toen Neil Armstrong nog een testpiloot was. Hij wordt ingelijfd voor het Geminiproject, dat de eerste landing op de maan hoopt te realiseren. Jaren van doorzetten, falen en zelfs dodelijke experimenten volgen. We weten allemaal hoe het uiteindelijk zal aflopen: de Amerikanen versloegen de Russen in de competitie en Armstrong werd de eerste mens die ooit voet op de maan zette.

De bijzonder waarheidsgetrouwe film kiest voor een behoorlijke droge aanpak waarbij niet zozeer het glorieuze van de hele onderneming centraal staat, noch aan heldenverering of patriottisme wordt bezondigd. First Man is een vrij bedeesde film, die de opofferingen en tegenslagen niet wil toedekken en de uiteindelijke vlucht en landing in 1969 strak en realistisch in beeld brengt zonder dat trompetten schallen. Een te verwachten kenmerkende scène als de massa die zich om televisieschermen verzamelt of Armstrong toejuicht bij zijn thuiskomt, krijgen we niet te zien. Dit is dan ook hoofdzakelijk het verhaal van één man. Iemand die zijn betrokkenheid ten zeerste ernstig neemt, zware offers in overweging moet nemen, zijn dierbaren het ergste moet voorspiegelen. Armstrong is deze prent – en dat in de eerste plaats maakt First Man geslaagd – een realist en geen dromer. Dit is geen relaas over ‘je dromen waarmaken’ of ‘het onmogelijke bereiken’ en is vanuit dat standpunt bijzonder atypisch voor een Hollywoodprent. Ryan Gosling moet zich in die aanpak kunnen vinden hebben, want zijn erg volwassen vertolking sluit er helemaal bij aan: we zien een heel serieuze denker, een man die geraakt wordt door het project, die de missie als heel wetenschappelijk ervaart en niet als een persoonlijk streven.

En toch had First Man wat ons betreft iets meer op dat kruispunt van wetenschap en droom mogen wandelen. Dat men ooit bedacht dat een mens de maan zou betreden, moet destijds als iets haast onmogelijk geklonken hebben, een fantasie. Vanuit dat jongensachtige verlangen is vervolgens iets ontstaan dat appelleert aan de eindeloze exploratiedrang die de mens toch kenmerkt. First Man weigert misschien iets te halsstarrig om dat te erkennen. Toch is de authentiek overkomende, vaak technisch informatieve weergave in de film overtuigend genoeg, zelfs intens bij momenten. Alleen zorgt dat wel voor een vrij droge, 135 minuten durende reconstructie.

Een eigenzinnige, gefocuste kijk op de maanlanding

En dat hadden we nu net niet verwacht van Damien Chazelle, de man die ons twee van de meest energieke, virtuoos gefilmde en van filmplezier barstende crowdpleasers van de laatste jaren heeft bezorgd. In tegenstelling tot Whiplash en La La Land is First Man vrij conventionele cinema – weliswaar eigenzinning in beeld gebracht. De weigering om steadycams te gebruiken, geeft de actiescènes misschien de nodige dynamiek maar dat ook in de dialogen de personages schuddend in extreme close-up moeten genomen worden, lijkt wat vergezocht. De geluidseffecten zijn geweldig en ook de soundtrack van Justin Hurwitz is net iets frisser dan wat je zou verwachten bij dit soort verhalen.

We kunnen van een heel solide film spreken, inhoudelijk rijk en treffend uitgewerkt en visueel-technisch getuigend van extreem vakmanschap. Een meer dan degelijke prent die prijzen en applaus verdient. Maar we moeten ook toegeven dat we tijdens het kijken nooit echt boven de wolken uitkwamen.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de