The Favourite

Of Yorgos Lanthimos nu voor een science-fictionprent, western, policier of kostuumfilm zou kiezen, onze interesse heeft de Griekse cynicus gegarandeerd. Vonden we zijn vorige film minder losgeslagen vanwege de strakke kilte, dan zien we een meer ontspannen cineast aan het werk in het visueel opulente, energieke The Favourite.

Net als in Dogtooth en The Lobster opteert Lanthimos in deze film voor een geïsoleerde setting die de personages aanzet tot onconventioneel gedrag: de Britse koningin waar we kennis mee maken, leeft in weelde en luxe zonder zich bewust te zijn van de buitenwereld. Ze eist alle aandacht op zonder zich echt met het bestuur van haar land bezig te houden. Haar beste vriendin, hofdame Lady Sarah, vaart er wel bij: zij trekt eigenlijk aan de touwtjes, zowel wat politiek als de gemoedstoestand van hare majesteit betreft. Lady Sarah manipuleert en delegeert naar gelieven, dient de Queen zelfs in bed, tot haar nicht, die ze uit medelijden een baantje als keukenhulp heeft bezorgd, zich bij de koningin in de kijker werkt.

Als komedie weet The Favourite zeker effect te hebben. We weten al sinds Green Wing dat Olivia Colman een bijzonder grappige vrouw is en haar vertolking van het onnozele, maar kwetsbare staatshoofd is dan ook enorm genietbaar. Dezelfde overgave vinden we terug bij Weisz en Stone. De twee Oscarwinnaressen halen heel overtuigend hun meest vileine kant boven zonder de luchtigheid te verstoren. We zouden Stone nog niet vastgepind hebben op een bepaald genre of type rollen, maar toch wist ze te verrassen in deze weinig glamoureuze rol.

Zoals gehoopt graaft Lanthimos dieper dan die komische bovenlaag, maar deze eerste film die hij niet zelf geschreven heeft, sukkelt toch wat in het vinden van meer betekenis. Het kan de regisseur toch niet puur te doen zijn om een vertrouwde verkenning van macht- en wraakmechanieken? Dat een trio vrouwen de dienst uitmaakt, lijkt een argument pro, maar eigenlijk lijkt geen van de figuren specifiek naar geslacht uitgewerkt te zijn. Mogelijk heb je het na twee uur wel gehad met de egoïstische en valse protagonisten. Het gebrek aan gelaagdheid, de zwakke subtekst en vage metafoor staan echter niet in de weg dat The Favourite heerlijk kijkvoer is.

Het gebrek aan gelaagdheid verhindert niet dat dit een enorm amusant spektakel is.

Wat eveneens potentieel uitputtend kan werken, is de barokke beeldvoering. De decors zijn impressionant, zelfs sensationeel, en Lanthimos goochelt met lenzen, cameravoeringen en kaders waardoor de film nadrukkelijk de conventies van de kostuumfilm platstampt. Door zijn personages ook contemporaire dialogen en historisch onwaarschijnlijke sociale gedragingen te laten ondernemen, ontstaan komische, kenmerkend bevreemdende taferelen. Maar die opeenstapeling van drukte, chaos, pruiken, door fisheyelenzen gekromde beelden, volgestouwde vertrekken en voortdurend schuivende emoties, maakt The Favourite niet bepaald rustgevend. Zo voelt het ook wanneer je net een reusachtig stuk te veel hebt verorberd van een grandioze, exclusieve taart.

The Favourite zal makkelijk een breed publiek plezieren en zal ook bij het uitdelen van de filmprijzen - zelfs de Oscars - vooraan staan. Maar het valt te betwijfelen of een filmmaker als Lanthimos het voor die erkenning doet. Evenmin zijn dat criteria waarop wij een film beoordelen. We juichen The Favourite toe, maar als dit frivole uitstapje uiteindelijk misschien wel even steriel dreigt over te komen als The Killing of a Sacred Deer, verkiezen we eigenlijk de meer afstandelijke en ijzige misantropie die Lanthimos op de kaart gezet heeft. Misschien dan nu die sciencefictionfilm, Yorgos?

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de