American Gangster

Sir Ridley Scott is een van de laatste grote verhalenvertellers uit de Amerikaanse filmfabriek. Met Alien en Blade Runner schreef hij twee mijlpalen binnen de postmoderne sciencefiction en met Gladiator trok hij de verloren gewaande peplumtraditie opnieuw op gang. Het mag geeneens verbazen dat Scott vroeg of laat zou uitpakken met een zinderende kroniek over de grondvesten van zijn eigen natie. Met American Gangster laat Scott zich opnieuw zien als een meesterlijk verteller en levert hij een oerdegelijke, maar uiteindelijk weinig verassende urbane misdaadsaga af.

In American Gangster - een titel als een belofte op episch allure, voorzien van enig Shakespeariaans elan - toont Scott ons een wereld die wordt beheerst door erecodes en getroebleerde personages die opereren in morele schemerzones, dit alles geserveerd op het pulserende ritme van de jaren '70. Denzel Washington vertolkt op indrukwekkende wijze Frank Lucas, de voormalige rechterhand van topgangster Bumpy Johnson die na het overlijden van zijn mentor opklimt tot in de hoogste regionen van de New Yorkse gangsterwereld. Hij stampt in spoedtempo een drugsimperium uit de grond en groeit uit tot een van de machtigste figuren uit New York. Aan de andere kant van de ring staat Richie Roberts (Crowe in een genuanceerde vertolking), de enige rechtschapen flik binnen het politiekorps die naarstig jacht maakt op de drugsbaron.

In tegenstelling tot Scorsese die zijn focus legt op immigranten en kruimelgangsters schetst Scott het leven in de onderbuik van Manhattan als een beleving van The American Dream. Lucas bouwt zijn imperium uit als een self-made man, een entrepreneur die gekleed gaat in dure maatpakken en handelt volgens de wetten van de arbeidsmarkt. Lucas is een familieman, één die zijn Afro-Amerikaanse afkomst niet verloochent en voor wie zijn moeder de sluitsteen van zijn bestaan is. Roberts daarentegen is een eerlijke flik die op het werk alle touwtjes in handen heeft, terwijl hij langzaamaan vervreemd raakt van zijn eigen gezin.

Scenarist Steven Zaillian, die eerder mee pende aan die andere stadskroniek Gangs of New York, neemt zijn tijd om de psychologie van beide hoofdpersonages deftig uit te diepen. Zaillian probeert de archetypische personages genoeg nuance mee te geven om 150 minuten te kunnen boeien. De morele ambiguïteit die Lucas ondervindt doorheen zijn entrepreneurschap is interessant uitgewerkt, maar helaas is de uitwerking van zijn antagonist weinig genuanceerd. Scott vermeldde in interviews dat hij problemen ondervond tijdens het creëren van Richie Roberts' personage, wat duidelijk merkbaar is. De blik op Roberts' privéleven komt bijwijlen vrij geforceerd over en haalt het verhaal uit evenwicht.

Scott toont een wereld die wordt beheerst door erecodes en getroebleerde personages die opereren in morele schemerzones.

Gelukkig beschikt Scott over genoeg visueel vernuft om een ietwat onevenwichtig scenario te verdoezelen. Cameraman Harris Savides (Zodiac) geeft Scotts stadskroniek de gepaste seventies-look, de retro-soundtrack van Marc Streitenfeld klinkt lekker glad en de casting is tot in de kleinste puntjes nagenoeg perfect. Helaas laat het geheel uiteindelijk een vrij routineuze indruk na. Scott is een vakman en zijn expertise durft niemand in twijfel trekken, maar waarom moet een cineast van zijn status slaafs conventies volgen. Scorsese en Fincher wisten met hun respectievelijke spitante stadskronieken The Departed en Zodiac het vertrouwde genre een nieuw elan te geven, terwijl Scott andermaal op veilig speelt. Akkoord, de suspensevolle shoot-outs verraden de hand van de meester, maar uiteindelijk ontbreekt het American Gangster vooral aan een eigen stem.

Sven De Hondt Helemaal (niet) akkoord? Lees de