Zodiac

Het verhaal van de vermaarde zodiac-moordenaar die tijdens de jaren ?70 San Francisco in een angstgreep hield is eigenlijk gefundenes Fressen voor regisseur David Fincher. Fincher groeide op in San Francisco ten tijde van het angstklimaat, schiep in Se7en een van de meest iconische seriemoordenaars van de voorbije decennia en dweepte lang met het idee om James Ellroy?s The Black Dahlia te verfilmen. Deze thriller over de gruwelijke moord op opkomende ster Elizabeth Short, versluisde uiteindelijk naar Brian DePalma (naast Fincher de enige cineast die het begrip ?suspense? nog volledig onder de knie heeft). En zo was Zodiac voor Fincher veeleer een roeping dan een product van een filmstudio en toont hij zich opnieuw een van de meest eigenzinnige cineasten van zijn generatie.

Met documentaire precisie toont Fincher hoe de beruchte zodiac-moordenaar het leven van 3 mannen voorgoed verandert. Robert Graysmith, de cartoonist voor de San Francisco Cronicle, gebruikt zijn expertise op vlak van cryptologie om de moordenaar te klissen, al loopt hij de bejubelde politierechercheur David Toshi voor de voeten. Ondertussen leidt de verbeten zoektocht redacteur Paul Avery tot lichte waanzin. De moordenaar bestookt de redactie van de lokale krant met vreemde aanwijzingen en codes en zet zo de krant onder druk: als zijn brieven niet gepubliceerd worden zal hij opnieuw toeslaan.

Het gegeven van de prooi die flirt met zijn jager gaat al een tijdje mee binnen de cinema omdat zo de status van de seriemoordenaar benadrukt wordt. Ook Fincher heeft dit principe goed begrepen, al legt hij zijn focus op de rechercheurs in plaats van op de mysterieuze moordenaar. Hij toont hoe de zoektocht naar de vermeende moordenaar uitgroeit tot een obsessie van drie mannen en hoe hun gezinsleven eronder lijdt. Fincher houdt er dus wederom een eigen filmesthetiek op na die haaks staat op de traditionele filmprincipes. Zo is hij ditmaal zuinig met technische Spielerei (verwacht dus geen camera?s door sleutelgaten etc..), maar pakt hij uit met een zakelijkheid en een anekdotiek die het geheel een haast epische adem geven. Zijn onconventionele aanpak (periodieke intervallen, contrasterende soundtrack) staat mijlen verwijderd van blitse CGI en toont zich zo zelfs verwant met Amerikaanse seventies-cinema (NoemZodiac gerust de moderne evenknie van Pakula?s All The Presiden?ts Men) of de betere Franse polar.

Net als Michael Mann heeft Fincher de weg gevonden naar het digitaal filmen. Het gebruik van de Viper Cam zorgt voor strak gestileerde suspense (de shootings!) en het bewust afstandelijk camerawerk van Harris Savides ?niet toevallig de vaste cameraman van Gus van Sant? evoceert de evolutie van een urbane jungle doorheen de jaren ?60 en ?70. Zo wordt Zodiac vooral een tijdsdocument en een broeierig stadsgedicht. Finchers zakelijke aanpak weet echter geen volledige concentratie af te dingen. Daarvoor zijn de 155 minuten net iets te lang en komt de man te weinig op de proppen met echt intrigerende scènes die het in zich hebben om uit te groeien tot instant klassieker, iets waar Fight Club en Se7ven van overliepen.

Laat dat vooral de pret niet drukken want Zodiac pakt bovendien uit met het beste acteursensemble sinds jaren. Jake Gyllenhaal voegt na een verwarde tiener, een kordate marinier en een anders geaarde cowboy opnieuw een erudiete outsider aan zijn cv toe. Mark Ruffalo, die al enkele jaren het beste van zich geeft in veredelde bijrollen toont nu dat hij het wel degelijk in zich heeft om grotere rollen te dragen. Robert Downey Jr. bewijst eens te meer alles aan te kunnen. Zelfs in de kleinste bijrollen leveren karakterkoppen als Brian Cox en Philip Baker Hall uitstekend werk.

Na zijn halfslachtige poging tot popcorn-entertainment (Panic Room) haalt Fincher uit met een intelligente en ietwat bevreemdende politiefilm die nog degelijk de stempel ?auteur? draagt.

Sven De Hondt Helemaal (niet) akkoord? Lees de