Nuestras Madres

De Brusselse Guatemalteek Cesar Diaz waagt zich na twee documentaires aan een langspeelfilm die nauw aansluit bij zowel zijn eerder werk als zijn persoonlijke geschiedenis. Hoewel de burgeroorlog in zijn thuisland Guatemala meer dan twintig jaar achter de rug is, kreunt het land nog steeds onder het collectieve trauma. In het bijzonder de vrouwen - de moeders waarnaar de titel verwijst - dragen de sporen van bijzonder aangrijpende, onmenselijke gebeurtenissen.

In Nuestras Madres staat Ernesto centraal, een jonge forensisch antropoloog die resten tracht te identificeren van mensen die tijdens de oorlog verdwenen. Het is een loodzware job die hem dagelijks confronteert met een nog zeer recent gruwelijk drama. Op een dag daagt een Mayavrouw op die Ernesto's hulp vraagt om de overblijfselen van haar man te identificeren, zodat ze de overheid een compensatie kan vragen. Een foto van destijds zet Ernesto aan zijn eigen afkomst te onderzoeken. Intussen is het land in de ban van de rechtszaak waarbij de verantwoordelijken voor de oorlog terechtgesteld kunnen worden en Ernesto's moeder als getuige zal optreden.

Diaz laat het relaas van Ernesto en zijn moeder parallel lopen met het tragische verhaal van de vele vrouwen die hun gezamenlijke littekens waardig dragen. Het zijn voornamelijk weduwen, getekend door de horror van de oorlog, die de moed vinden om hun slachtofferrol van zich af te werpen en de confrontatie aan te gaan met het verleden. Diaz slaagt er in hun portrettering heel puur en oprecht te brengen. Uit zelfbehoud kijken we naast de pijn in hun ogen en trachten we te negeren dat ze niet leven maar overleven, enerzijds gelaten, anderzijds onverzettelijk. Maar de volgende generatie, gerepresenteerd door Ernesto, krijgt de loodzware erfenis wel op zijn bord. In Guatemala is iedereen ofwel gek ofwel dronken, zo stelt Ernesto.

Met deze sobere, indringende vertelling over verdwenen vaders en moedige moeders, laat Diaz ons zien hoe zijn thuisland en generatie kermend de gevolgen dragen van de langstdurende burgeroorlog van Zuid-Amerika en de bijhorende, door racisme aangedreven genocide. Zonder sensatie en met een zekere documentaire inslag, ontwikkelt zich een oprechte, triestige beschouwing en een geloofwaardig menselijk drama dat echter ook wat narratieve magie ontbeert en wat ruggengraat mist. Hoewel Diaz zich visueel uit de slag trekt, komt Nuestras Madres nu en dan ook wat kleurloos over. Meer een adequate - weliswaar boeiende - Canvasreportage dan een volbloed stukje cinema.

Een oprecht, aangrijpend drama over het oorlogstrauma van Guatemala

Niettemin werd deze Frans-Belgische coproductie door ons land als afgevaardigde geselecteerd voor de race om de Oscar voor beste buitenlandse film. Helemaal kansloos zal de prent omwille van zijn thematiek niet zijn, maar de concurrentie aangaan met onder meer Parasite, Les Misérables, Dolor y Gloria en Monos lijkt onmogelijk. Zijn we ook te kortzichtig als we stellen dat niet zo erg is voor een film die zo weinig Belgisch is? Maar dat wil niet zeggen dat dit geen trip naar de cinema waard is.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de