The Neon Demon

Genre: Horrordrama | Duur: 1u57 | 2016 | Release: 15 Juni 2016 | Land: VS, Denemarken | Regie: Nicolas Winding Refn | Cast: Elle Fanning, Jena Malone, Abbey Lee, Bella Heathcote, Keanu Reeves, Karl Glusman, Alessandro Nivola, Christina Hendricks

Nicolas Winding Refn leek met het grandioze Drive klaar te zijn voor een grote Hollywoodcarrière, maar de man zoekt met subversieve en hypergestileerde opvolgers Only God Forgives en The Neon Demon eerder naar polarisering dan naar de aandacht van het popcornpubliek. Deze haast surrealistische kijk op de morbiditeit van het modellenbestaan is een bezwerend, met visuele bravoure ingeblikt psycho-horrordrama dat echter opnieuw weigert een publiek voor zich te winnen en inhoudelijk weinig diepgang vindt.

De modellenwereld is een slangenkuil, en zeker voor beginnend mannequin Jesse, die aanbeden wordt door fotografen en couturiers maar door haar ijskoude rivales vervloekt wordt. Als frêle 16-jarige in L.A. staat ze er dan ook helemaal alleen voor. Haar identiteit vormt zich op demonische wijze naar de normen van een wereld waarin levensloze schoonheid het enige is dat telt en perfectie niet bestaat.

In deze psychoseksuele horrorprent exploreert Refn de geestelijke toestand van zijn protagonisten, wiens job als model hen in overlevingsmodus dwingt. Frustraties, jaloezie, perversiteit en ijdelheid maken de dienst uit. Dat doet hij met indringende, zelfs groteske beelden en in lang uitgesponnen scènes waarin vaak minutenlang niets gezegd wordt maar bloedmooie figuren zich in oogstrelende decors positioneren. Cliff Martinez is opnieuw de perfecte componist om dat dwalen door die leegte op hypnotiserende scores te zetten.

Aanvankelijk zoek je naar betekenis achter de soms onverklaarbare acties of shots. Is er sprake van psychologische subtekst, literaire referenties, dramatische metaforen? Waar staan de neonfiguren voor die als waanbeelden verschijnen? Welke functie heeft het personage van Keanu Reeves? De soms bizarre, bloederige taferelen blijken op hun best boodschapperig van betekenis. Hoewel we enkel fijne acteurs aan het werk zien, blijven de personages vaag. Elle Fanning draagt de film uitstekend, maar Jesse valt eigenlijk amper te definiëren. 

Heeft Refn dan – opnieuw, volgens sommigen – een lege doos afgeleverd? The Neon Demon is inderdaad vooreerst een virtuoos samengesteld stukje kijkvoer, eerder dan dramatisch diepgravende cinema. Van begingeneriek tot eindshot ademt de prent visuele allure uit.

Dat Refn zijn setting en stijl heerlijk laat vloeken met gruwel en bloedvergieten, geeft The Neon Demon daarnaast al zeker bestaansrecht. Zo zien we zien Jena Malone – prachtig op dreef – iets weinig kies doen met een lijk. Maar de film lijkt daar dan toch vooral mee te willen refereren naar de giallo’s uit de jaren ’70, eerder dan zich als neokitscherig fetisjisme of coherent vertelde modesatire te willen manifesteren als cinema van deze tijd.

The Neon Demon zal vanuit dat opzicht en finaal gebrek aan essentie, voornamelijk als campy curiosum geklasseerd worden, maar is niettemin een film die je aandacht waard is.