Vinyan

Enkele jaren na datum achtten de Amerikanen de tijd rijp voor de eerste beschouwende bioscoopfilms rond de traumatiserende aanslagen van 9/11 om zo het collectieve verwerkingsproces in een nieuwe fase te brengen. Ook de verwoestende tsunami in Zuid-Oost-Azië werd op die manier als kapstok voor fictie gebruikt, in de uitstekende mini-serie Tsunami: the aftermath en nu ook de Frans-Belgische co-productie Vinyan, met de Belg Fabrice Du Welz achter de camera en de schrijftafel. Het resultaat is een macabere, maar toch niet helemaal in de kleren kruipende psychologische huiverthriller.

Du Welz? vorige film, de met gitzwarte humor doorspekte sadistische horrorfilm Calvaire, kreeg heel wat kritische bijval en dat opende voor de jonge Waalse filmmaker klaarblijkelijk heel wat deuren. Enkele gereputeerde internationale namen als Emmanuelle Béart (Manon des sources, La Belle Noiseuse) en de Brit Rufus Sewell (The Holiday, The Illusionist) lieten zich overtuigen om op te draven in deze eigenzinnige semi-kleine productie.

Sewell en de nog steeds beeldschone Béart vertolken de hoofdrollen als het echtpaar Paul en Janet Belhmer dat op vakantie in Thailand in 2005 op noodlottige wijze hun enige zoon, Joshua, verliest bij de enorme tsunamiramp. Uit pure wanhoop en smart en tegen beter weten in klampt vooral moeder Janet zich vast aan de hoop dat haar zoon nog in leven is en in handen is gevallen van kinderhandelaars. Ze ziet haar vermoeden bevestigd wanneer zij op een fundraising op een video uit Myanmar haar zoon meent te herkennen. Na lang aandringen weet zij haar sceptische man te overtuigen om stapels geld op tafel te leggen om met malafide types in de woeste Birmaanse regenwouden het spoor te onderzoeken. De ware horror voor het onfortuinlijke Frans-Britse koppel ontspint zich dan pas echt.

Hoewel Vinyan zich aan de compleet andere kant van de aardbol afspeelt dan Calvaire, zijn er toch opvallend veel thematische en stilistische gelijkenissen tussen beide films en kan je ondertussen toch spreken van typische ?Du Welz-stijl?. De Hoge Venen werden vervangen door het verwilderde Tropische regenwoud van Myanmar als hel op Aarde en het mag nu wel duidelijk zijn dat de regisseur en scenarist geen bepaald rooskleurige visie bezit op de mentale en morele ontwikkeling van de Homo Sapiens Sapiens. Enig verschil met Calvaire is dat de protagonisten in Vinyan hun ondergang zelf in de hand werken en niet enkel het slachtoffer zijn van externe factoren.

Kortom: ook in Vinyan komen we als kijker in een uiterst bizar en macaber universum terecht dat naar het einde toe steeds meer luguber en surrealistisch wordt. Ondanks de broeierige, nachtmerrieachtige sfeer, die alleen maar wordt versterkt door de erg bevreemdende, want groteske en dreigende muzikale score, is Vinyan niet zo beklijvend als zijn illustere voorganger. Het puntje van onze cinemazetel heeft niet al te veel angstzweet moeten absorberen. Dat heeft er ongetwijfeld mee te maken dat de hoofdpersonages wat juiste psychologische diepgang missen en bepaald niet sympathiek overkomen. Zo heeft Béart met haar onwezenlijke blik in de ogen meer iets weg van een alien. Anderzijds past ze daarmee wel in het zonderlinge universum van Du Welz en de manier waarop Béart stilaan meer afdaalt richting obsessionele waanzin is inderdaad griezelig om zien. Maar vooral haar tegenspeler, de Britse acteur Rufus Sewell, overtuigt als wanhopige echtgenoot.

Plotgaten en de soms erg vreemde bokkensprongen in het verhaal, doen het geheel ook geen deugd. Wat bijvoorbeeld de specifieke rol is van Julie Dreyfus (Kill Bill I) mag Joost weten. De verdienste van Fabrice Du Welz is met andere woorden dat hij een hoogst eigen stempel weet te drukken op de zevende kunst. Mocht hij nog wat schaven aan een aantal slordigheden zit er misschien wel eens een echte klassieker van Belgische bodem in.

Jonas Rosquin Helemaal (niet) akkoord? Lees de