Les Plages D'Agnès

Het draaien van een autobiografie, dat is een beetje als boksen tegen jezelf. Geen held om je achter te verschuilen, geen vijand te kloppen, maar enkel jezelf om bloot te geven, om murw te slaan. Vaak eindigen films als deze dan ook door een te hoge, of net te lage dosis eigendunk, in vergeten videotheken en duistere filmkluizen. Maar soms levert deze formule een pareltje op. Les Plages d'Agnès, de autobiografische documentaire van Agnès Varda, is er zo eentje.

Agnès Varda is twaalf wanneer zij en haar familie het door oorlog bedreigde Brussel inruilen voor Frankrijk. Naar Sète, waar ze op een steenworp van haar grote liefde, de zee, gaat wonen. Later verhuist ze naar Parijs om er aan L'Ecole du Louvre fotografie te studeren. Aangemoedigd door haar collega's van Le Rive Gauche -een groep filmmakers waaronder Marker en Resnais die naar een vrije en meer experimentele cinema streefden- besluit ze om de stap naar het bewegend beeld te maken. Varda, die vrolijk opmerkt dat ze tot dat punt in haar leven niet meer dan tien films heeft gezien, maakt in 1954 La Pointe Courte. Hoewel het nog wachten is tot Chabrols Le Beau Serge (1958) legde Varda met haar debuut al de eerste fundamenten voor wat later La Nouvelle Vague zou worden genoemd.

Parijs is voor haar ook de plaats waar ze die andere grote liefde ontmoet: Jacques Demy. Ze trouwen, krijgen kinderen, maken samen een film, totdat Demy aids krijgt. Varda draait voor haar stervende man Jacquot de Nantes, een biografie over de jonge Demy. En dan draait ze enkel nog hem, met haar camera elke centimeter gezicht aftastend, om hem zo een klein beetje te vereeuwigen. Met deze prachtig trieste beelden bloeit Les Plages D'Agnès open tot een kleine en intieme vertelling over verlies en geluk, over lachen en sterven en alles daartussen.

Het draaien van een autobiografie, dat is een beetje als boksen tegen jezelf

Varda kreeg met Les Glaneurs et Glaneuse en het vervolg daarop Deux Ans Après al een speciaal plekje in ons hart toebedeeld. Met deze Les Plages d'Agnès mag ze er voor eeuwig blijven wonen. Ze is er namelijk in geslaagd haar levenswandel met zulke bravoure en met zoveel humor te vertellen dat het voor zowel leek als vriend een heerlijke ontmoeting is. Niet alleen leren we Agnès Varda kennen als iemand van 81 (eat that Eastwood) met een tienmaal jeugdigere ziel maar leren we ook de wereld rondom haar kennen. De opkomst van La Nouvelle Vague, mei '68, de schreeuw om abortus,... En dat altijd met dezelfde speels- en wijsheid die ze in zich draagt en waar we zelf ook ooit de trotse eigenaar van hopen te zijn.

Het lijken hoogdagen voor de Franse cinema, die weer helemaal haar eigen plaatsje in de filmwereld lijkt te hebben gevonden. Entre Les Murs en Persepolis, tevens autobiografieën, wisten vorig jaar al op onnavolgbare wijze een pijl door het hart te jagen. Les Plages D'Agnès weet dat even krachtig, zei het op geheel eigen wijze, net zo te doen. Eigenlijk is het concept van zo'n autobiografie nog niet zo'n gek idee. Want dragen de mooiste films niet altijd iets autobiografisch in zich? Geen Charles Foster Kane zonder het charisma van Orson Welles. Geen Frank Booth zonder het gekke brein van David Lynch. En geen Agnès Varda zonder... Agnès Varda.

Ruben Vandersteen Helemaal (niet) akkoord? Lees de