Leave No Trace

Genre: Drama | Duur: 1u49 | 2018 | Release: 15 December 2018 | Land: VS | Regie: Debra Granik | Cast: Ben Foster, Thomasin McKenzie, Dale Dickey

Het is stil geweest rond de Amerikaanse cineaste Debra Granik nadat ze in 2010 doorbrak met Winter’s Bone - de film die Jennifer Lawrence op de kaart zette. Pas acht jaar later levert ze een nieuwe film af. Leave No Trace is opnieuw een relaas over het Amerikaanse leven buiten de marge, over weinig gekende plaatsen waar de natuur nog overheerst en ook dit keer staat een pittige dochter centraal. Waar Winter’s Bone echter gekenmerkt werd door verkilde menselijkheid, is Leave No Trace echter een film vol goede mensen, zonder ook maar enige toegeving te doen aan Hollywoodsenitment.

Hoe vrij kan je eigenlijk kan zijn in een vrij land? De bedaarde maar vastbesloten Will verkiest dakloos in de natuur te leven. Zijn wijze tienerdochter Tom vindt dat prima en het tweetal kan zich dan ook perfect redden. Hun leven lijkt benijdenswaardig eenvoudig en rustig. Maar ook vrijheid kent regels en voorschriften. Het wordt het gezin best lastig gemaakt en geen verantwoording is goed genoeg als reden om dakloos te zijn. Hoewel ze de hindernissen in hun traject samen dapper aanpakken, groeit er toch twijfel bij Tom of haar vader’s levensvisie ook de hare zal worden.

Leave No Trace is geen pamflet om anders te gaan leven. Deze rustige beschouwing bevat oordeel noch sturing en is in de eerste plaats een portret van een vader met principes en een dochter met persoonlijkheid in een wereld waarin de mens de natuur niet per se naar zijn hand wil zetten. Ook de gedachte dat vrijheid eigenlijk nooit totaal is, wordt ons niet opgedrongen. Granik laat ons een ander bestaan zien dan we zelf kennen, maar gunt ons eigen indrukken. Vele stiltes maken er een lichtjes contemplatieve prent van, waarbij het narratief amper gestuurd lijkt te worden en authenticiteit vanzelf lijkt te komen. De simpele scène waarin boerenkinderen konijnen leren verzorgen, is illustratief veelzeggend over wat we als mens eigenlijk maar nodig kunnen hebben. Knap van de makers om heel wat dialoog gewoon overboord te gooien.

Ben Foster is goed in dit soort stiltes. Zijn vaderpersonage is een geloofwaardige doorzetter die het cliché van de koppigaard schuwt en ook nergens dat fanatieke etaleert dat Viggo Mortensen weliswaar grandioos hanteerde in Captain Fantastic. Thomasin McKenzie is echter de revelatie van de film. Met een indrukwekkende naturel kruipt ze in de huid van Tom, een verfrissend tienerpersonage. Wat een innemende verschijning, wat een ogen, wat een vertolking.

Granik vat ook nog eens vlot de adembenemende natuurpracht in beeld, waarbij je als kijker ook een zekere rust vindt. De uitgestrektheid van Amerikaanse bossen dwingt tot nederigheid en meermaals rijst de bedenking dat de mens best onnozel is in zijn streven naar volledige controle, ook van elkaars vrijheid.