Babylon

Je zou kunnen zeggen dat Damien Chazelle met het groots opgezette treurdicht Babylon de bal helemaal misslaat. Dat uitgerekend de regisseur van strak geritmeerde films als Whiplash en La La Land in deze nieuwe film alle gevoel voor timing verliest. Je zou kunnen stellen dat Babylon helemaal niet diep graaft en zijn personages nooit echt tot leven laat komen. Je zou het een vulgaire, afschuwwekkende wanboel kunnen noemen die laveloos schippert tussen dieptreurige komedie en onnozele tragiek. Je zou kunnen opwerpen dat het allemaal nergens over gaat maar wel arrogant denkt iets wezenlijk te vertellen. Je zou kortom makkelijk kunnen argumenteren dat Babylon een mislukking is en dat de popcornvreters die deze meer dan drie uur durende voorstelling voortijdig verlaten je punt illustreren.

Maar wat als dat nu eens allemaal de bedoeling is? Als de terugblik op het Hollywood van eind jaren '20 vorige eeuw, het moment waarop de eerste geluidsproductie zijn intrede deed, zich zo ongepolijst, wankel, buitensporig, vermoeiend, platvloers, extreem en losgeslagen manifesteert in handen van een groot talent als Chazelle, dan spreek je echt niet van een flop maar van een gedurfde, compromisloze en vooral erg ambitieuze film die tegen alle weerzin, verzuchtingen en ergernis in vooral grandioos is.

We volgen een aantal personages wiens levens elkaar kruisen in het oude Hollywood. Door hun ogen maken we kennis met de filmstad die dromen waarmaakt maar mensen ook meedogenloos verpulvert. Successen zijn kortstondig en glorieën relatief. Dit is geen geglamouriseerde reconstructie, maar een even pijnlijke, hilarische als wrange interpretatie van een mythe. Babylon bejubelt evenzeer als het rouwt. Het is de roes én de kater. De droom en de nachtmerrie.

Chazelle wil het zijn kijker dus niet per se comfortabel maken, en al zeker niet de doorsnee bioscoopbezoeker die door Brad Pitt en Margot Robbie gelokt werd in de veronderstelling een amusant avondje uit te beleven. Babylon schuurt en wringt, pest en plaagt. Je wordt daar al snel voor gewaarschuwd. Geef toe: als je binnen de 5 minuten een olifant een man ziet onderschijten - de stront spat haast van het scherm - dan wéét je toch dat dit een film is die je niet op je gemak zal stellen?

Vanuit de veronderstelling dat Babylon, zoals het grote kunst betaamt, iets wil vertellen, iets wil losmaken, wil verbeelden wat Hollywood écht betekende, dan houdt alles steek. De uitputtende duur; de extreme schommeling tussen komedie, geweld, tragiek en bitterzoete; de oppervlakkigheid en pretentie; de smerigheid en de glorie, het ongebalanceerde narratief vol onsamenhangende taferelen die zo ongelijk van duur zijn dat je je wat verloren begin te wanen. Dan is dit exact de film die het moet en wil zijn.

Ook in beeldtaal vind je die extremen. De camera holt en jaagt, buigt en spot, spuwt en liefkoost. De score van Justin Hurwitz bezweert en betovert. De acteurs - vogels van diverse pluimage - vatten de betekenis van hun personage in het geheel. Robbie durft alweer voluit te gaan, Pitt is verrassend vertederend en veel bekende en minder bekende gezichten verrassen je.

sensationeel, vulgair, pretentieus, bitterzoet, oneindig, nostalgisch, chaotisch, vermoeiend, excessief, ongepolijst, smerig, compromisloos, triestig, immens, ongezien

Finaal weet Babylon dan toch nog een ode te brengen - hoewel al het voorafgaande net het omgekeerde leek te betrachten - door af te sluiten met een hartverwarmende beschouwing van hoe cinema gegroeid is. Pas in zijn laatste half uur - of zelfs pas ná de film - weet dit moeilijk te klasseren meesterwerkje zijn erkenning te vinden. Als je uitgemaakt hebt of je deze film moet haten of aan het hart drukken en nadien beseft dat dat niet uitmaakt want dat het daar helemaal niet om gaat, weet je ook: dit zien we niet vaak. Dit is gewaagd, origineel, onbestemd, interessant en nog zo veel meer. Of je dat dan ook geslaagd of mooi moet vinden, is volkomen irrelevant.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de