Bastaard

Genre: Thriller | Duur: 1u50 | 2018 | Release: 2 Oktober 2019 | Land: België | Regie: Mathieu Mortelmans | Cast: Spencer Bogaert, Bjarne Devolder, Koen De Bouw, Tine Reymer, César De Sutter, Lucas van den Eynde, Sandrine André, Lukas Bulteel

Met de kortflms Chambre Double, Complices en Les Naufragés toonde Mathieu Mortelmans al zijn voorliefde voor de duistere kant van de mens. Met zijn langspeelfilmdebuut Bastaard volgt de Antwerpenaar de ingeslagen weg maar een gebrek aan radicale keuzes en een al te geconstrueerd en doorzichtig scenario maken van dit potentieel kil psychodrama een te geforceerde, al te vrijblijvende thriller.

Na een dramatische gebeurtenis is de familie Van Noey verscheurd geraakt. De 17-jarige zoon Daan tracht het leven in de riante doktersvilla gaande te houden maar zijn ouders zijn vervreemd geraakt van elkaar en ieder sluit zich op in zijn eigen verdriet. Het toeval dropt de dakloze Radja bij hen in huis. Zijn bedoelingen zijn echter onduidelijk en Daan blijft op zijn hoede voor deze vervangbroer.

De opzet waarbij een vreemdeling de huiselijke intimiteit verstoort is een klassiek gegeven in het thrillergenre. Van eind jaren ’80 tot halfweg de jaren ’90 zorgde dat voor een overaanbod aan gelijkaardige thrillers in Hollywood (The Hand that Rocks the Cradle, Fatal Attraction, Malice, Disclosure, The Good Son, …). Recenter gaf Borgman een meeslepende twist aan het genre. Alex Van Warmerdan moet de scenaristen van Bastaard zeker geïnspireerd hebben – alleen de setting al - en ook het Duitse, weinig gekende Pingpong lijkt als voorbeeld gediend te hebben.

Waar deze gelijkaardige films echter voluit voor een onheilspellend sfeertje gaan dat ontstaat vanuit onvoorspelbare gedragingen van de personages, durft Bastaard geen extremen op te zoeken en wordt er voor een halfslachtig, wat goedkoop thrilleratmosfeertje gekozen waarbij acties zich nadrukkelijk aankondigen en de personages al te blind meegaan in onwaarschijnlijke gebeurtenissen. Vooral Tine Reymer worstelt daarbij met de inconsequente acties van haar personage: een dokter die niettemin willoos de manipulaties van haar gast ondergaat.

Terwijl het complexe personage van Radja net ook het publiek zou kunnen bespelen met zijn charme en vage gedrag, opteren de makers er helaas voor de kijker al te snel de juiste richting uit te sturen, waarmee ze de spanning ondergraven. Er is gelukkig een aanzet om de mysterieuze gast als een fragiel, gekwetst figuur op te voeren in plaats van een volbloed psychopaat, maar daar wordt eigenlijk verder niets mee aangevangen. Debutant Bjarne Devolder heeft precies de juiste uitstraling en zijn vertolking zorgt nog net voor een aanvaardbare dramatische basis.

Bastaard mist dus wat eigenheid en karakter. Op zijn meest interessante momenten wordt een psychoseksuele ondertoon bespeeld, waarbij Radja zich op zijn verleidelijkst toont. Maar de prent lijkt zichzelf af te remmen en weigert vergelijkingen op te zoeken met bijvoorbeeld L’Amant Double van Ozon. Scenaristen Jan Pepermans en Stefanie Van Hecke wisten met de tv-serie Chaussée d’Amour met veel meer vaardigheid realistische spanning op te bouwen dan hier het geval is maar dragen met dit zoutloze script vooral bij aan de middelmatigheid van het Vlaamse filmlandschap. 

Mortelmans redt de meubelen nog enigszins met een degelijke mise-en-scène en verdienstelijke sfeerschepping. De cineast heeft het vak intussen zeker in de vingers. Maar met Bastaard lijkt hij vooral een film gemaakt te hebben die een zeker publiek moet pleasen, in plaats van zonder schroom voor een radicalere toon en gewaagdere beleving te gaan.

Bastaard sluit op 13 september het Filmfestival van Oostende af.