The Ice Storm

Genre: Drama | Duur: 1u52 | 1997 | Release: 18 Maart 1998 | Land: VS | Regie: Ang Lee | Cast: Kevin Kline, Joan Allen, Sigourney Weaver, Tobey Maguire, Christina Ricci, Elijah Wood, Katie Holmes, Allison Janney, Henry Czerny

Het is 1973, een tijd van cynisme en teleurstellingen. De politiek-seksuele revolutie is doorgebroken in de Amerikaanse suburbs, en in de villa van de familie Hood, in de bosrijke buitenwijk van New Canaan, Connecticut, uit zich dat bij alle familieleden op een andere manier. Vader Ben is overspelig met buurvrouw Janey; moeder Elena is eenzaam en voelt zich uitgesloten van de evoluerende omgeving; Paul, 16, is een onrustige, verliefde puber die maar geen vriendinnetje kan krijgen; en Wendy, 14 en zwartgallig, is nieuwsgierig naar seks en tracht de buurjongens van 13 en 15 te verleiden.

Een gezellige familiefilm wordt The Ice Storm niet, dat hebt u al begrepen. Dit gaat over het Amerika dat komaf maakt met de knusse jaren '60. Nixon dreigt afgezet te worden als president, seks is de nieuwe religie, het concept gezin is toe aan nieuwe invullingen. De doorsnee Amerikaanse familie reageert daar experimenteel op. Tussen Ben en Elena is de passie al lang verdwenen, maar dat blijft onuitgesproken. Wanneer het echtpaar op een trendy sleutelfeestje wordt uitgenodigd (waarbij elke vrouw moet meegaan met de man wiens autosleutels ze opvist), komt hun preutsheid en onwennigheid pijnlijk boven. Hun kinderen daarentegen zijn producten van hun tijd. Wendy weet van wanten en de buurjongetjes laten haar begaan. Maar eigenlijk is ze ook nog een kind, dat bij gebrek aan huiselijke intimiteit geborgenheid zoekt bij andere kinderen. Janey, de minnares van Ben en de moeder van de buurjongens, vindt Wendy's gedrag van weinig waardigheid getuigen, maar vergeet daarbij wie het voorbeeld moet geven. Zij heeft wel het gevoel dat ze met haar tijd is meegegaan en het contrast vormt met de brave Elena. Maar haar gezin is al evenmin overeind gebleven. Een dramatische gebeurtenis zorgt tijdens een nachtelijke ijsstorm voor een catharsis die alle protagonisten terug met beide voeten op de grond brengt.

Ang Lee heeft zich doorheen zijn carrière altijd al een uiterst vakkundige observator getoond van de maatschappelijke en familiale verhoudingen (Eat Drink, Man, Woman, The Wedding Banquet, Sense and Sensibility), maar etaleert met The Ice Storm een nieuwe maturiteit. Zijn bestudering van de menselijke natuur is niet minder dan indrukwekkend te noemen, vooral als je weet dat dit pas zijn tweede Engelstalige film is en de man het Amerika van de jaren '70 helemaal niet kende. Het treffende scenario weet dramatisch maar subtiel te zijn en geeft de prent tegelijk iets satirisch. De tijdssituering voegt een boeiend element aan het verhaal toe, maar de rijkelijke thema's zijn in feite universeel: non-communicatie tussen de leden van een gezin, de spanning tussen de spijt en de onvermijdelijkheid van het opgroeien, de confrontatie met een veranderende maatschappij en de daaruit voortvloeiende faalangst, ... Thema's ook, die voor een deel de cinema van de jaren '90 bepaald hebben. Ook in Short Cuts, Magnolia, Boogie Nights, Fight Club, de eerste films van Neil LaBute, heel wat werk van Richard Linklater en natuurlijk de zwartgallige wereld van Todd Solondz draait alles om het uiteenvallen van families, menselijk isolement, ontwrichte moraal, nihilisme, depressies, verslavingen, afstomping, etc. The Ice Storm verdient zijn plaats in dit rijtje van klassiekers.

Ontbreekt ook American Beauty niet in deze reeks? Natuurlijk. Die Oscarwinnende prent vatte zo prachtig de ondergang van het Amerikaanse familieleven samen, en werd daarvoor met Oscars overladen. Maar eigenlijk deed The Ice Storm het hem twee jaar eerder al voor op bijna gelijkaardige wijze. Helaas, verdienstelijke maar bravere prenten als Good Will Hunting, Titanic, As Good as It Gets en The Full Monty - precies het soort familie-entertainment dat The Ice Storm zeker niet is - gingen in 1997 met veel meer filmprijzen aan de haal.

Nochtans beschikt deze virtuoze film over nog veel meer troeven dan enkel een steengoed script  - gebaseerd op een roman van Rick Moody is dit zelfs één van de weinige films die beter zijn dan het boek. De preciese en gedetailleerde tijdsweergave levert in combinatie met de winterse decors - even desolaat als de personages - een oogstrelende achtergrond op. De ijle, bezwerende score draagt bij tot een transcendente sfeer. En dan dat acteerwerk! Weaver kreeg heel wat lof, en terecht, maar eigenlijk zorgt de eeuwig onderschatte Joan Allen als Elena voor het mooiste personage. Een Oscar had ze moeten krijgen! Bij de jongeren valt Ricci natuurlijk op, hier voor het eerst in een minder kinderlijke rol, en ook Elijah Wood waagt zich hier voor het eerst (lang voor hij Frodo was) aan iets complexere materie. Maguire is pefect gecast als het type jongen waar alle meisjes enkel mee willen praten. Toen was er nog geen sprake van Spider-Man natuurlijk. Niet één valse noot te bespeuren dus in dit impressionante meesterwerkje, dat helaas nooit een groot publiek bereikt heeft. Nochtans weten Amerikaanse film zelden met zoveel stijl een dergelijke verpletterende indruk na te laten. Wij koesteren The Ice Storm als een zeldzame parel.