Bord de Mer

Bord de Mer won de prijs voor het beste debuut, de 'Caméra d'Or' op Cannes 2002. Waarom merk je langzaamaan. Het portret van een kuststadje met een keienstrand, ingedeeld aan de hand van de seizoenen, kruipt je langzaam onder de huid. Lopes-Curval slaagt er via kleine tranches de vie in, je deel te doen voelen van de textuur van die kleinstedelijke omgeving.

Marie is arbeidster in de keiënverwerkingsfabriek. Ze is apatisch en het dorpsleven beu. "Niets is zoals ik zou willen dat het was". Haar man Paul is kruidenier en speelt strandredder in de zomer. Diens moeder Rose is verslaafd aan de jackpots in het casino. Anekdotes van een vijftiental personages doen je de hoop en de tristesse van het smalltown leven haarscherp aanvoelen. Dat gebeurt heel subtiel. De betekenis komt van een iets te traag komende glimlach of van een mank lopende conversatie ("On n'est pas des collègues. On n'a pas le même salaire").

Jammer dat naast enkele schitterend geacteerde, vooral vrouwelijke rollen ook een paar -vooral mannelijke- bordkartonnen personages in het dialoogarme kuststadje rondlopen. Want hoe episodisch ook de intriges, de aangeraakte thema's zijn er niet minder scherp om: verleden versus heden, succes versus armoede, droom versus realiteit. De regisseur blijkt daarbij een kei in art direction. Ze citeert Hopper en enkele films van Wim Wenders als voorbeeld van wat de sfeer zou moeten worden: een morose, lege, licht aristocratische maar ook warme omgeving.

Tracking shots zijn een kwestie van moraliteit, zei Godard. Daarmee bedoelde hij dat de kwaliteit van een film eerder moet worden afgemeten aan de expressiviteit van de mise-en-scène -waar hij montage bij rekende- dan aan de plot: de vormgeving moet de inhoud verdiepen. Lopes-Curval speelt schitterend met dit onderscheid. In 'Bord de Mer' is de vorm vaak de inhoud. Marie wordt met schitterende travellings gevolgd. Maar het merendeel van de scènes volgen we met een statische camera in totaalopname.

Dat Lopes-Curval er desondanks in slaagt je in het stadje binnen te zuigen, is een enorme prestatie op vormgevingsvlak. De kleuren en beeldcompositie verraden dat deze prent nogal wat storyboards heeft versleten. In combinatie met acteurs die hun subtiel getekende rollen met weinig woorden neer weten te zetten, levert dat een film op die een auteurshand verraadt.

Jan Sulmont Helemaal (niet) akkoord? Lees de