The Village

M. Night Shyamalan is na drie succesvolle films een veelbesproken cineast geworden. De fans prijzen zijn geniale scenario's en meesterlijke sfeerschepping, de tegenstanders ridiculiseren zijn ideeën en verhaalwendingen. Ook The Village bracht verdeeldheid onder pers en publiek. Kutfilm levert het ultieme oordeel: Dit is één van de meest intrigerende en best geregisseerde films van het jaar.

De inleiding van de film doet dit niet meteen vermoeden. The Village vangt aan met een schets van het leven in een 17e-eeuws dorp: afgezonderd van de bewoonde wereld, zwaar bewaakt en op de hoede voor de geheimzinnige wezens die in de bossen rondom het dorp huizen. Maar onder de angst zit een harmonieuze samenleving, en de burgers lijken tevreden met hun eenvoudige bestaan. Tot het vermoeden rijst dat de monsters hun grens overtreden hebben. Bezorgt deze samenvatting u al enige scepsis? Dat begrijpen we. Het lijkt inderdaad het eerste beste scoutsverhaal-bij-kampvuur te zullen worden, en het ziet er eerst naar uit dat we ons moeten tevreden stellen met een simplistische thriller met goedkope schrikeffecten, amusant maar ook niet meer dan dat. En die 'verrassende wending' meen je ook al van ver te zien aankomen. Hoeveel kanten kan je immers op met 'bos vol monsters versus bedreigd dorp'?

En toch is het Shyamalan gelukt ons grondig in de luren te leggen. Na de vermeende plotwending gaat de film immers nog eens drie kwartier door en u dacht toch niet dat de man ons met een kluitje in het riet zou sturen? Integendeel, dan begint het pas.

Shyamalan levert in de eerste plaats een eersteklas griezelfilm af. De dreiging die hij weet op te roepen met eenvoudige beelden getuigt van een vakmanschap waar weinig hedendaagse cineasten over beschikken. Zijn intussen befaamde sfeerschepping is dan ook weer een schot in de roos. Hij verlaat de platgetreden paden en creëert angst op nieuwe manieren. Zo vermijdt hij bv. het donker, wat nochtans voor de meeste horrorfilms een noodzakelijk ingrediënt is. Een vrolijk rood bloempje roept in The Village meer paniek op dan duistere bossen of kromme takken. Enkele scènes zijn dan ook puur goud: Een omhoogkijkende groep mensen, de gezichten gevangen in licht dat door de plankenvloer valt waaronder ze zich verschuilen, vormt onder begeleiding van zachte pianomuziek, een haast poëtische beeldengroep. Ook de collectieve speurtocht naar een monster in het dorp, gefilmd vanuit vensters en deuropeningen, waarbij de zoekende gestalten een rituele dans van stappen en stilhouden uitvoeren, levert knappe scènes op.

Wat van The Village echter meer maakt dan een stijlvolle thriller, is de zorg voor personages en het oog voor detail. De uitwerking van de karakters, de ontwikkelingen tussen de dorpsbewoners en de tijd die genomen wordt voor dialoog en sfeerschepping, maken deze film diepgaander en boeiender dan veel van de voorgekauwde Amerikaanse onzin. Aanvankelijk beschouw je die verzorgde details als een aangenaam extraatje, maar bij Shyamalan heeft alles een functie. De ontknoping steunt wel degelijk ook op de vele kleine dingen die over de diverse personages verteld werden. Die veelgelaagdheid maakt van The Village ook een complex en verrassend drama, dat bovendien bevolkt is door topacteurs. Phoenix, Brody, Weaver, Hurt, Gleeson, een hoop talent dat niet teleurstelt en weet hoe je een personage neerzet. De revelatie van de film is echter hoofdrolspeelster Bryce Dallas Howard, een magnetiserende verschijning die bulkt van het talent en binnen de kortste keren een veel grotere naam zal zijn dan haar vader (voormalig kindsterretje en regisseur Ron Howard). Haar ellendige tocht door het bos (Blair Witch is niet veraf) vormt het hoogtepunt van de film, en daar zit haar vertolking voor een groot deel tussen. De oorspronkelijk gecaste Kirsten Dunst kan er een puntje aan zuigen.

Uitmuntende sfeerschepping en een gelaagde vertelling maken van The Village een genietbare horrorprent.

Dat filmcritici niet mals waren voor The Village is eigenlijk onbegrijpelijk. Wij vinden de plot best goed bedacht. En zelfs als je weigert je te laten meeslepen, kan je niet om de kracht van deze prent heen. Cinema is gemaakt om ons te betoveren, en Shyamalan is de ultieme illusionist. De beschuldigingen in de pers, dat deze thriller zijn publiek manipuleert en misleidt, zijn juist. Alleen is dat precies wat moet gebeuren in de bioscoop. Het publiek begeesteren, compleet in de ban laten raken van een meesterlijk verteld verhaal, alles laten vergeten, en het hart bijna twee uur een versnelling hoger laten werken. Dát is pas regisseren.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de