Tinker, Tailor, Soldier, Spy

Genre: Thriller | Duur: 2u10 | Release: 8 Februari 2012 | Land: Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië | Regie: Thomas Alfredson | Cast: John Hurt, Mark Strong, Gary Oldman, Toby Jones, Colin Firth, Tom Hardy, Ciarán Hinds, David Dencik, Benedict Cumberbatch, Stephen Graham, Simon McBurney

John le Carré’s bestseller Tinker, Tailor, Soldier, Spy werd in 1979 al geslaagd vertaald naar een uitstekende mini-serie. Nu waagt de Zweed Thomas Alfredson, die in 2009 doorbrak met Let the right one in, zich aan een verfilming van deze intelligente spionageroman. Hierbij kiest Alfredson er resoluut voor geen zoveelste James Bond of Mission Impossible-film te maken. Net als bij zijn ‘coming-of-age’-vampierenfilm, kiest hij voor een zelfde ingetogen, trage en subtiele aanpak. Het resultaat is een sfeervolle en intelligente slow-burner die langzaam maar effectief onder je huid kruipt.

Deze aanpak past perfect bij het verhaal, want de wereld van Tinker, Tailor, Soldier, Spy is er een van oude, eenzame mannen in stoffige maatpakken, van grijsgrauwe kantoren en bureaucratie, en het nodige spionagewerk natuurlijk. In deze Koude Oorlog-spionagethriller draait alles rond de zoektocht naar een mogelijke dubbelagent in het Circus, de top van de Britse intelligentiedienst MI6. De minister van buitenlandse zaken doet een beroep op gepensioneerd spion George Smiley om de waarheid aan het licht te brengen. Zo ontstaat er een spannend kat en muis-spel tussen het team van Smiley, MI6 en de Russische intelligentiedienst.

Dit spel blijkt allesbehalve simpel te zijn, en Alfredson vraagt de kijker om constant aandachtig te zijn. Want enkel wie ook oog heeft voor de subtiele details in de beelden, zal een globaal beeld krijgen van wat er aan de hand is. De regisseur moest dan ook veel informatie verwerken in een film met een speelduur van twee uur. In vergelijking met de mini-serie is er hierdoor helaas ook minder ruimte voor karakterontwikkeling. Doordat het begin aan een sneltempo wordt afgewerkt en de regisseur gretig gebruik maakt van flashbacks, komt alles soms wat chaotisch over. Maar de film vindt al snel het juiste ritme en vanaf dan is het puur genieten van het visueel vernuft - Alfredson weet als geen ander hoe hij zijn personages in beeld moet brengen -, de nostalische muziek, de adembenemende sfeer en de krachtige acteerprestaties.

Alfredson dompelt je meesterlijk onder in de sfeer van argwaan en paranoia van de Koude Oorlog en doet je dankzij een strakke (acteurs)regie en een goede spanningsopbouw meeleven met personages die vaak niet meer zijn dan talking heads. De cast die deze personages mag vertolken, is om de vingers bij af te likken. John Hurt, Mark Strong, Tom Hardy, Colin Firth, Benedict Cumberbatch en Toby Jones doen deze film leven. Maar het is vooral Gary Oldman die schittert als George Smiley, een rol die hij zich helemaal eigen heeft gemaakt. Wie dacht dat Alec Guinness onnavolgbaar was zal op een aangename manier verrast worden. De Britse ster sleepte er na een lange carrière eindelijk zijn eerste Oscarnominatie mee in de wacht.