Tales of the Grim Sleeper

In zijn nieuwe documentaire legt de Brit Nick Broomfield de duistere kant van Los Angeles bloot. Hij duikt in het verhaal van de massamoordenaar die de Grim Sleeper wordt genoemd en vermoedelijk meer dan honderd slachtoffers maakte in een tijdsspanne van twintig jaar.

Broomfield begint de film schoorvoetend: eerst is er nog twijfel over de schuld van Lonnie David Franklin Jr., die door de lange tijdsspanne die tussen de moorden zat de Grim Sleeper genoemd wordt. Maar na een poos bedient de film zich niet langer van de afwisseling tussen schuldig en onschuldig en gaat Broomfield op zoek naar de getuigenissen van slachtoffers die de politie nooit ernstig heeft genomen en verhalen die door omstandigheden nooit boven water zijn gekomen.

Die omstandigheden zorgen voor de nodige brok complexiteit in de film. De relatie tussen politie en de zwarte gemeenschap in het arme South Central-gebied staat op gespannen voet, en daar is deze moordzaak een schrijnend voorbeeld van. De politie doet nauwelijks moeite om bewijsmateriaal en getuigenissen te verzamelen. Ze lijken onverschillig over de zwarte doden."If this was a blond haired, blue eyed girl from UCLA, there would not be all these other victims.” roept een verontwaardigde activiste die voor meer erkenning van de slachtoffers pleit. Burgemeester noch politiechefs wensten hun kant van de zaak voor de film uit de doeken te doen en dus is er van weerwoord hierop weinig sprake. Maar zo eenzijdig is de verklaring voor het loslopen van een seriemoordenaar niet.

Broomfield heeft de kunde, de charme en het doorzettingsvermogen om stapvoets toegang te krijgen tot een gemeenschap die in een schweige spirale zit en geen pottenkijkers duldt.

Dat South Central Los Angeles geen fijne plek om te wonen is wordt snel duidelijk - de stad brak onder de vele faillissementen en de hoge werkeloosheidsgraad speelde een rol in de verslingering van velen aan de slopende drug crack cocaine, waardoor de morele grenzen van de bewoners begonnen te verschuiven in hun dagelijkse strijd om een bestaan bijeen te schrapen. Een bebloed tapijt schoonmaken? Zo lang het geld oplevert zullen verslaafden en hongerigen geen vragen stellen. Tel daarbij de alom heersende mentaliteit van no snitching - niet klikken - in de arme buurten op en het gruwelverhaal dat de Grim Sleeper veroorzaakte wordt intrigerender.

Vele bewoners die Broomfield voor de camera weet te krijgen lijken met een totaal ander moreel kompas te navigeren, al lang gewend aan straten waar lijken gedumpt worden en de klank van geweerschoten in de verte. Op een bepaald moment staan er twee lokale mannen tegen de regisseur te grappen dat als een meisje in de mobilhome van de Sleeper klom, ze wisten dat ze er niet levend uit zou komen. Kameraadschappelijk gelach volgt - het was me er eentje.

Daarin schuilt de horror ook. Want de onverschilligheid van de gemeenschap, die zijn ogen sluit voor de gruweldaden en ze lichtvoetig relativeert toont huiveringwekkende gelijkenissen met de manier waarop de politie de moorden op de slachtoffers, voornamelijk prostituees, als NHI beschouwde - codetaal voor 'no humans involved'.

Dankzij zijn run and gun stijl weet Broomfeld zeer spontane momenten te vangen en een ongefilterd beeld van een arme klasse neer te zetten die op de rand van de marginaliteit leeft en doodgezwegen wordt door het gerechtelijke apparaat. Het sterkste punt van de film is dan ook dat Broomfield een brede greep aan getuigen voor zijn lens weet te krijgen die cruciaal zijn voor de oplossing van het moordmysterie, maar door de politie nooit gevonden en gehoord zijn. Broomfield heeft de kunde, de charme en het doorzettingsvermogen om stapvoets toegang te krijgen tot een gemeenschap die in een schweige spirale zit en geen pottenkijkers duldt. Dat maakt van hem tegelijk documentairemaker en het soort speurder dat de politie niet zijn kan. Het camerawerk mag dan slordig zijn en de monteur moet zijn trukendoos soms openhalen om de scenes te laten kloppen, maar dit technisch gelijm is nu eenmaal inherent aan de guerillastijl die voor zulke eerlijke getuigenissen zorgt.

Tales of the Grim Sleeper als openingsfilm voor Docville is gewaagd: niet iedereen zal evenzeer een boodschap hebben aan een film die langdradig in detail gaat over de perverse uitspattingen van een onbestrafte moordenaar, zonder dat daar enige plottwist of omkering van perspectief aan gekoppeld wordt. Eens we weten dat de Sleeper schuldig is, ambieert de film slechts nog het verzamelen van getuigenissen die langzaam oplopen in horrorgehalte. Broomfield verdient alle lof voor het diepgravende en geduldige onderzoek dat hij met zijn kleine productieteam en met de hulp van bewoners op poten zet, maar degelijk politiewerk betekent nog geen degelijke film. Het gebrek aan afwisseling zorgt ervoor dat je als kijker het gevoel hebt dat er op den duur niks nieuws meer te ontdekken valt - en dan wordt het uitzitten van al die zieletergende getuigenissen een gruwel.

Helemaal (niet) akkoord? Lees de