The Squid and The Whale

Noah Baumbach is een naam om in je oren te knopen. Vanuit het regisseursstoeltje brak de man tot nu toe echter weinig potten, maar onze profetie is vooral gestoeld op zijn werk als scenarist. Vorig jaar leverde hij het eclectische scenario voor Wes Andersons The Life Aquatic af en nu werkt hij zich met het hoogst originele The Squid and The Whale op tot favorietje van de Amerikaanse filmpers (New York Film Critics Online verkozen de prent tot beste film van het jaar). Is Baumbach een eendagsvlieg of is hij een verloren zoon die nu pas toegang vindt tot de jonge Amerikaanse new wave? Een oscarnominatie en zijn volgende project indachtig (een komedie met Jack Black en Nicole Kidman) gokken wij eerder op de tweede optie.

The Squid and The Whale is voor de cineast een therapie waarmee hij zijn trauma's van zich af probeert te schrijven. Zijn ouders besloten te scheiden toen Baumbach amper een jaar of 12 was. Uit zijn innerlijke demonen boetseert hij nu een aangrijpend relaas over twee New Yorkse intellectuelen die hun kinderen verweesd achterlaten na een echtscheiding. Bernard Berkman (Jeff Daniels) was ooit een gerenommeerd schrijver. Zijn gewezen echtgenote Joan (Laura Linney) daarentegen ontdekt nu pas haar talenten als schrijfster. De jongste zoon experimenteert ten volle met zijn seksualiteit en zijn oudere broer probeert een serieuze relatie uit te bouwen.

Dit relaas is vooreerst een interessant tijdsdocument over een periode, waar echtscheidingen uit hun taboezone treden. Zo is de jongste zoon zelfs tevreden na de beslissing van zijn ouders, want zo kan hij eindelijk terug praten met zijn schoolmaten, wier ouders al wel gescheiden zijn. Het knap opgebouwde scenario speelt in op wat veelal onuitgesproken blijft. Het speelt in op de banale en herkenbare dingen des levens en net daarom slaagt The Squid and The Whale er in, heel wat snaren te raken. De lichtheid en de occasionele vleug humor waarmee Baumbach zijn onderwerp behandelt, zijn een ware verademing in tijden waar cinema alleen nog maar lijkt te gaan over getormenteerde superhelden.

Het knap opgebouwde scenario speelt in op wat veelal onuitgesproken blijft.

Alle personages kampen met een ontwricht leven en zoeken naar evenwicht. Joan vindt troost in de armen van een tennisleraar, Bernard zoekt aandacht bij het vriendinnetje van zijn zoon. De personages worden met al hun gebreken aan de kijker getoond en juist daarom kunnen ze rekenen op onze sympathie. De film bekijken als een parodie op New Yorkse intellectuele kringen zou de film oneer aandoen, omdat The Squid and The Whale veel dieper snijdt.

Alle lof gaat echter naar de acteurs. Jeff Daniels krijgt eindelijk nog eens genoeg ruimte om zijn talent te etaleren en Laura Linney bewijst nog maar eens een van de meest onderschatte actrices van haar generatie te zijn. Owen Kline en Jesse Eisenberg zijn ware revelaties. Die laatste kreeg intussen de hoofdrol toegewezen voor het regiedebuut van Limp Bizkit-frontman Fred Durst.

The Squid and the Whale is een frisse, trefzekere prent geworden, die verrast, verblijdt en raakt. Een film die bij de eerste visie een schouderophalend glimlachje oplevert, maar weken daarna nog nazindert. Puik!

Sven De Hondt Helemaal (niet) akkoord? Lees de