Shine a Light

It?s only rock and roll but I like it. Van eindeloos jeugdige, langharige relschoppers tot lichtjes bejaarde rock?n?roll-iconen: er zijn weinig groepjes die kunnen bogen op de inmiddels al bijna vijf decennia omvattende carrière van The Rolling Stones. Begonnen als de directe rivalen van The Beatles, stonden The Stones ooit mee aan de wieg van de jeugd- en tegencultuur, hebben misschien gaandeweg hun scherpe tong verruild voor harde dollars, maar ?en dit is belangrijk- spelen nog altijd muziek zoals het hoort: versterker op tien, verstand op nul, leve het buikgevoel. Dat laatste hebben we hoogstpersoonlijk kunnen vaststellen in het gezegende jaar ?89 te Parijs: fantastische show, wervelend samenspel, rock?n?roll als een versgeslepen slagersmes. In die zin biedt de documentaire annex concertregistratie Shine a light van Martin Scorsese weinig nieuwe inzichten: jazeker, het spelplezier druipt nog altijd af van The Stones en yep, Mick Jagger heeft nog steeds een energie waar menige zestienjarige een punt aan kan zuigen. Toch stelt Scorseses film op enkele cruciale punten teleur.

Shine a light begint met een luxeprobleem: in de aanloop naar een zaalconcert in de herfst van 2006 in het beroemde Beacon Theatre in New York kunnen The Stones maar geen setlist kiezen uit hun inmiddels uitpuilende songcatalogus. Martin Scorsese zit met de handen in het haar, want zolang The Stones niet weten welke songs ze spelen kan hij geen camerastandpunten bepalen. Scorsese verlaat deze veelbelovende premisse al snel voor wat het leeuwendeel van Shine a light zal worden: het uiteindelijke concert zelf. Tussendoor zien we soms interviewfragmenten met de groep uit de jaren zestig, zeventig en tachtig.

Die archieffragmenten zijn veel te schaars om van een geslaagde documentaire te spreken. Jazeker, het is hilarisch om Mick Jagger in de jaren zestig te horen zeggen dat hij denkt dat The Stones geen lang leven beschoren zijn maar een beetje duidende context ware welkom geweest. Zo zijn er enkele fragmenten over de vrijlating van The Stones na hun beroemde gevangenisstraf in Australië. Wie niet weet dat de groep daar werd opgepakt voor illegaal drugsbezit moet als een houtzoeker zijn informatie bijeen sprokkelen. Het ware sowieso beter geweest als Scorsese nog radicalere keuzes had gemaakt: ofwel enkel het concert ofwel enkel een documentaire. Nu is Shine a light vis noch vlees: wie meer wil weten over The Stones blijft een beetje op zijn honger zitten, wie anderzijds volledig los wil gaan op het concert kan zich mogelijkerwijs storen aan de archieffragmenten.

Tot zover het slechte nieuws. Want laat ons een kat een kat noemen: het eigenlijke concert, daar valt geen speld tussen te krijgen. The Stones spelen met het enthousiasme van een stel jonge knapen die net de volumeknop op hun versterker hebben gevonden. Bovendien hebben ze niet onmiddellijk voor de meest vanzelfsprekende songs gekozen: na ?Jumpin? Jack Flash? bijvoorbeeld, spelen ze met evenveel plezier ?She was hot? (uit het zwaar onderschatte ?Undercover?-album van 1983), tegenover een vanzelfsprekende bis als ?Sympathy for the devil? staat de country van een juweeltje als ?Faraway eyes?, gekende rockers als ?Start me up? worden afgewisseld met de akoestische pracht van een nummer als ?As tears go by?. Scorsese is inzake concertregistraties natuurlijk niet aan zijn proefstuk toe ?denken we maar aan de schitterende manier waarop hij het afscheidsconcert van The Band registreerde in The Last Walz- maar hoe mooi de camera?s ook wervelen en zwiepen, hoe superieur de geluidskwaliteit ook is, je krijgt pas echt kippenvel doordat je ziet dat The Stones anno 2006 nog altijd kilometers fun hebben: kijk maar naar de verpletterende gitaarduels tussen Keith Richards en Ron Wood, of, nog beter, de omhelzing tussen Richards en Mick Jagger, partners in crime, waarschijnlijk tot aan de grafsteen. Ook mooi: die verpletterende lach van bewondering van Jack White van The White Stripes als hij een nummer mag komen meespelen met zijn helden. Mooi. Shine a light is gebuisd als documentaire, maar krijgt een dikke onderscheiding als concertregistratie. Benieuwd of wij nog even fel kunnen rocken op ons zestigste.

Filip Hermans Helemaal (niet) akkoord? Lees de