Petite Fille

Genre: Documentaire | Duur: 1u25 | 2020 | Release: 16 Juni 2021 | Land: Frankrijk | Regie: Sébastien Lifshitz | Cast:

Door met deze bekroonde documentaire de focus te leggen op genderdysforie, lijkt filmmaker Sébastien Lifshitz (Wild Side) een actuele trend te volgen. Dit warmbloedig portret van een gezin waarin één van de kinderen van geslacht wil veranderen, is echter in de eerste plaats een immense blijk van medeleven met iedereen die simpelweg strijdt om zichzelf te mogen zijn en is daarnaast een logisch thema binnen het oeuvre van de filmmaker.

Sacha is een achtjarig kind dat zo immens graag een meisje wil zijn, dat ze zelfs al op piepjonge leeftijd radeloos wordt bij het tegengestelde vooruitzicht. Haar ouders en de rest van het gezin beschouwen dit verlangen als natuurlijk en normaal en begeleiden Sacha in de aanpak van haar genderdysforie. Maar de buitenwereld, en dan vooral de school van Sacha, vertonen flink weerstand als het aankomt op de aanvaarding van de nieuwe - of echte - Sacha. 

Sacha zal niet het eerste kind zijn dat in de media wordt opgevoerd om de problematiek bespreekbaar te maken. Toch zien we niet voor ons dat er eerder zo'n treffend, diepgaand en vooral heel puur beeld werd geschetst van een kind in deze omstandigheden. De kijker, eventueel zelf nog zoekend naar een standpunt in deze maatschappelijk relevante kwestie, maakt kennis met een kind wiens overtuiging om een meisje te zijn, beslist geen gril of fase lijkt te zijn. De makers zijn er wonderbaarlijk in geslaagd heel subtiel de emotionele uitdrukkingen van de protagoniste te vangen, waardoor je al een keiharde conservatief moet zijn om niet in te zien dat de natuur zich simpelweg kan vergissen en verdraagzaamheid altijd het antwoord is. 

Naast een heel ontroerend en hartverwarmend familieportret, waarin twee strijdvaardige, intelligente en nuchtere ouders hun kinderen volkomen nemen zoals ze zijn, is Petite Fille een confrontatie met je eigen ideeën. Grotendeels lijk je Sacha volkomen te gunnen dat ze het lichaam krijgt waar ze van nature recht op heeft. Sluipt er toch een zeker ongemak binnen bij het waarnemen van een op hakken dansend jongetje met lang haar of had je zekere ethische bezwaren tegenover iets dat mogelijk ver van je bed is, dan kan deze documentaire cruciaal zijn in de evolutie van je denken en waarden. 

Lifshitz laat de ouders nu en dan in de camera op verhaal komen, maar beperkt zich grotendeels tot het afstandelijk en zacht registreren van de ontwikkelingen. Sacha laat hij zijn wie ze is, zonder haar aan het woord te laten. Het is een heel geslaagde, sobere aanpak die de beleving van het kind centraal laat staan en niet zozeer een informatieve reportage over geslachtsverandering wil zijn. Vertegenwoordigers van de school en andere buitenstaanders komen niet in beeld, maar hun vreselijke standpunten sijpelen door in de verontwaardiging van de moeder. Of het interpretaties zijn, maakt niet uit want het effect is hetzelfde. Zelfs zo laat deze prent ook onvermijdelijk blijken dat onderwijs als voornaamste sociale context van een kind, cruciaal is in de ontwikkeling van een identiteit en voorop moet lopen in de verdediging ieders recht om te zijn wie je bent.

Deze oprechte, eenvoudige film met zijn aandoenlijke en sterke hoofdpersonage, won de Grand Prix op het 47e Film Fest Gent.