Nuclear Nation

Genre: | Duur: 1u57 | Release: 1 Januari 2012 | Land: Japan | Regie: Atsushi Funahashi | Cast:

Op 11 maart 2011 beleefde Japan één van de ergste rampen in zijn geschiedenis. Een zeebeving veroorzaakte een tsunami die maar liefst 400 km² land overspoelde. De tsunami bereikte bovendien de kernenergiecentrale in Fukushima. Door de hoge vloedgolf kende de centrale een aantal ongelukken, waardoor er ook sprake was van een kernramp. Het is moeilijk om het menselijk leed dat hierbij gepaard gaat te vatten. Toch onderneemt regisseur Atsushi Funahashi een nobele poging met zijn documentaire Nuclear Nation.

Funahashi volgde over een periode van ongeveer 10 maanden twee families en de burgemeester van de stad Futaba. Deze telde 1415 inwoners, werd na de zeebeving geëvacueerd en uitgeroepen tot 'ground zero' na de kernramp. In afwachting op een permanente oplossing werden alle inwoners ondergebracht in een school. Door middel van observatie gunt de regisseur ons een blik op hun dagelijkse leven, dat grondig is veranderd sinds 11 maart. De slachtoffers worden ook aan het woord gelaten zodat ze zelf hun verhaal kunnen vertellen.

Door de focus op dit dagdagelijkse aspect en het observerende karakter weet de film de kijker echter onvoldoende te betrekken. Scènes waarbij bijvoorbeeld iemand praat over zijn dvd-collectie of een jongetje vis eet, hebben te weinig draagkracht en weten weinig te boeien, al is het begrijpelijk waarom deze aanwezig zijn. De lange speelduur van de film - reeds 20 minuten korter dan de originele versie - is hierbij ook niet echt behulpzaam.

De meest krachtige momenten van de film spelen zich uiteindelijk af buiten de school. Bijvoorbeeld wanneer de bewoners voor twee uur terug mogen naar hun verwoeste dorp om persoonlijke spullen op te halen, de burgemeester een passioneel pleidooi voor zijn dorp houdt voor een parlementaire commissie of een boer, die blootgesteld werd aan de straling, vertelt hoe hij het zijn plicht acht om zijn koeien te blijven voederen in plaats van ze te laten verhongeren.

Door de focus op het dagdagelijkse aspect en het observerende karakter weet de film de kijker echter onvoldoende te betrekken.

Nuclear Nation is naast een portret van de ontheemde inwoners ook een politiek pamflet over de ware kost van nucleaire energie. De teloorgang van de stad na het krijgen van de subsidies bij de bouw van de centrale en vervolgens na de nucleaire ramp lopen als een rode draad doorheen de film. Het is duidelijk dat regisseur meer betaamt dan een louter ‘vlieg op de muur’-effect.

Funahashi probeert hierbij een overdramatisering zoveel mogelijk te vermijden. De visuele stijl van de film is verzorgd en functioneel. Nuchtere en sober geschoten beelden worden afgewisseld met meer geësthetiseerde beelden, zoals van het haast post-apocalyptische landschap van Fukushima. Achtergrondinformatie wordt vooral via tussenteksten gegeven, wat naar het einde toe helaas monotoon begint aan te voelen. Het sporadische gebruik van weemoedige muziek lijkt ten slotte ook een gemakkelijk middel om de kijker te laten meeleven. Het resultaat is dus niet altijd even bevredigend, maar wel verdienstelijk in de zin dat het een belangrijke film is die stof tot nadenken geeft.