La Meglio gioventù

Ook in Italië raken de hersens van de doorsnee televisiekijker langzaam aan afgestompt door een overvloed aan pulp en prut op de beeldbuis. De toestand is zelfs zo beschamend dat regisseur Marco Tullio Giordana zijn piekfijne tv-drama La Meglio gioventù niet verkocht kreeg wegens 'van te hoog niveau'! Begrijpe wie kan, maar laat ons die dwaasheid nu maar bejubelen, want net daardoor besloot men van de mini-serie dan maar een bioscoopfilm te maken, wat maakt dat ze ook in ons land bekeken kan worden. Hebt u nog zes uurtjes vrij?

La Meglio gioventù vangt aan in 1966. De broers Nicola en Matteo staan aan het begin van hun volwassen leven. Ze zijn opgegroeid in een vrij welstellende familie en zijn net afgestudeerd. Hun toekomstdromen, verwachtingen en idealen zijn verschillend, maar de broederband vormt een solide basis. De trip die ze in het gezelschap van de uit een psychiatrische instelling bevrijde Giorgia ondernemen, zal een breekpunt in hun bestaan worden. Matteo, die je vanwege zijn sociale betrokkenheid en gevoel voor rechtvaardigheid als de meest progressieve zou beschouwen, gaat na het avontuur in het leger, bizar genoeg. En al even onverwacht blijkt het de wat bescheidenere Nicola te zijn die uit het avontuur met Giorgia het meest leerde. Hij zal zich ontwikkelen tot een menslievende en vooruitstrevende psycholoog.

Later komen Matteo en de intussen getrouwde Nicola zo op een bepaald moment tegenover elkaar te staan, hoewel ze elkaar blijven respecteren en de familiale harmonie er met wat kneuzingen vanaf komt. De broers symboliseren zo subtiel de twee verschillende idealen die hun generatie gebruikte om komaf te maken met het oude Italië. Het nieuwe moederland wordt schoongespoeld - letterlijk, want Florence krijgt met een legendarische overstroming te kampen - en een nieuwe samenleving krijgt vorm. Tussen diverse grote Italiaanse gebeurtenissen uit de laatste veertig jaar door - het opruimen van de bibliotheek van Firenze, de studentenbetogingen, hervorming van de psychiatrie, de massale ontslagen, de bloederige aanslagen door de Rode Brigade, de belaging van het gerecht door de maffia - groeit de familie, beïnvloed door de vele maatschappelijke en politieke veranderingen. Regisseur Giordana maakt duidelijk dat hij het leven ziet als een incidentele aaneenschakeling van momenten en ingevingen, voortdurend in wisselwerking met zichzelf, eerder dan een vooropgesteld plan. Vragen worden niet beantwoord. Het leven, terloops.

Daarvoor blijkt hij opmerkelijk weinig nodig te hebben. Giordana pakt niet uit met een opmerkelijke beeldvoering of sensationele plotlijnen. Hij heeft in de eerste plaats voor een helder, veelgelaagd en meeslepend scenario gezorgd, strak verteld en perfect gedoseerd. Niet alleen reconstrueerde hij de voorbij veertig jaar van zijn land op indrukwekkende wijze - de locaties en sfeer zijn levensecht en je kunt je vaak niet van de indruk ontdoen naar een film te kijken die écht in de jaren '60/'70/'80/'90 is opgenomen - hij kleedt dit gegeven ook aan zonder ons het gevoel te geven naar een geschiedenisles te kijken. Maar aan deze studie van het individu tegenover een samenleving, voegt hij nog een grootse, passionele familiekroniek toe die de kijker maar liefst zes uur lang weet op te slorpen zonder één moment van verveling. Het is een waar genot vast te stellen hoe iemand de werking van de tijd op een mensenleven, zo puur en eenvoudig kan illustreren, én daarbij een soap van een ongezien dramatisch kwalitatief hoog niveau af te leveren. De cast maakt dat je om elk personage gaat geven alsof het je eigen familieleden zijn, en de liefde voor de personages verhoogt de betrokkenheid dus nog een keer. La Meglio Gioventu neemt in omvang en meeslependheid echt romaneske proporties aan, als een reuzendik boek dat je niet weg kan leggen en waarvan je hoopt dat het nog lang mag duren (helaas, ook aan zes uur komt een eind). Een onopvallende maar zeer effectieve soundtrack zorgt voor gezelschap.

Onvergetelijke en ongekunstelde familiekroniek die van bescheiden vakmanschap getuigt.

En nochtans doet Giordana niets wereldschokkends. Ongekunsteld, subtiel, bescheiden vakmanschap is dit. Maar daarmee heeft hij wel een ijzersterke bijdrage geleverd aan het filmpatrimonium. Want La Meglio gioventu doet wat enkele goeie cinema doet: iets vertellen. Wees maar zeker dat dit een kunststukje is dat pas later naar waarde zal geschat worden. Intussen kunnen we hopen dat de makers en acteurs van Familie na het bekijken van deze mooie film hun totale onkunde inzien en collectief van een brug springen.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de