Kapringen

Genre: thriller | Duur: 1u43 | 2013 | Release: 10 Juli 2013 | Land: Denemarken | Regie: Tobias Lindholm | Cast: Pilou Asbæk, Søren Malling, Dar Salim, Gary Skjoldmose Porter

Denemarken heeft een filmsector die Vlaanderen als voorbeeld stelt. Wij kunnen ons spiegelen omwille van een gelijkaardig aantal inwoners, een taal met een even beperkte afzetmarkt, een goeie economie en kwalitatief onderwijs. Wat Denemarken doet, moeten wij ook kunnen. Maar wat zij de laatste jaren gepresteerd hebben, is wel uitzonderlijk. De Denen hebben series als The Killing, Borgen en The Bridge geproduceerd die, ondanks de taal, een gigantisch publiek over de hele wereld bereiken. Ze hebben regisseurs als Lars Von Trier, Nicolas Winding Refn, Susanne Bier en Thomas Vinterberg voortgebracht die internationaal scoren zonder aan artistieke integriteit in te boeten.

Aan het lijstje kan nu ook Tobias Lindholm toegevoegd worden. Eerder schreef hij al Submarino en Jagten en stond ook in voor Borgen. Met Kapringen is hij, na de gevangenisthriller R, aan zijn tweede film als regisseur toe. Hij won er meteen de Deense prijs voor Beste Film mee. Terecht – Kapringen is een spannende, maar ook boeiende film over de langdurige kaping van een vrachtschip.

In de allereerste scène belt Mikkel, kok aan boord van de cargo, met zijn vrouw en dochtertje om te zeggen dat hij iets later dan voorzien thuis zal zijn. Kort daarop neemt een groep gewapende Somaliërs het schip over. Ze eisen €15 miljoen voor het leven van de crew. Mikkels telefoontje blijkt een akelige voorspelling – de kaping zal enkele maanden duren. 

Het verhaal wordt verteld vanuit twee perspectieven. Enerzijds volgen we Mikkel doorheen de gruwel van de kaping, anderzijds is er Peter, CEO van de Deense rederij die het vrachtschip bezit. Hij wordt kort maar doeltreffend geschetst als een koele, strategische zakenman die in onderhandelingen krijgt wat hij wil. Wanneer hij van de kaping hoort, raadt expert Connor – ook in het echt een kapingsspecialist en tevens adviseur van de film – hem aan de onderhandelingen uit handen te geven. ‘Het wordt een lange en emotionele rit’, zegt die. ‘Het is mijn bedrijf, ik doe de onderhandelingen’, antwoordt Peter vanuit een gevoel van verantwoordelijkheid, maar ook ijdelheid. Na enige tijd verliest Peter echter de controle.  ‘Waarom betalen we niet gewoon wat ze vragen?’, vraagt hij wanhopig. ‘We kunnen deze mensen niet opjagen. Tijd is een Westers concept dat voor hen niks betekent’, antwoordt Connor, ‘Direct betalen wil enkel zeggen dat je nog meer hebt.’

Ook Mikkel, die als een emotionele pion ingezet wordt in de onderhandelingen, begrijpt het niet. Wanneer Peter hem aan de telefoon krijgt, antwoordt de CEO dat hij de telefoon gaat neerleggen. ‘Ik wil niet met jou onderhandelen’, zegt hij. Ondertussen tracht Mikkel aan boord een band op te bouwen met de piraten, in de hoop dat de levensomstandigheden erdoor zullen verbeteren. Dat lukt in een bepaalde mate, maar de dreiging is nooit ver. De Somalische piraten zijn onvoorspelbaar in handelingen en reactie en laten hun wapens geen seconde los.

De werelden - en de karakters - van Mikkel en Peter kunnen niet meer verschillen. Mikkel wordt in een kleine ruimte opgesloten, zonder hygiënische voorzieningen of voldoende voedsel, en draagt de hele film hetzelfde marcelleke. Peter beweegt zich daarentegen in een strak pak door de cleane ruimtes van zijn bedrijf – treffend is dat we Peter, na een breekpunt in de onderhandelingen, in een onderhemdje zien. 

Ondanks deze verschillen, wordt wel een gemeenschappelijke lijn getekend. De twee komen door de kaping immers in een maalstroom terecht waarin ze botsen tegen de grenzen van eigen kunnen. Ze moeten een stuk van zichzelf opgeven, een nieuwe definitie geven aan wie zij nu echt zijn of door omstandigheden geworden zijn. De warme Mikkel raakt meer en meer afgestompt en lijkt wel een spook na de traumatische gebeurtenissen. De koele Peter krijgt af te rekenen met emotionele situaties waarover hij geen controle meer heeft.

Op die manier gaat Tobias Lindholm enerzijds voorbij aan een steriele aanpak van kapingen. Kapringen is een bijzonder emotionele, spannende film die in de kern over menselijke belevingen gaat. Anderzijds begeeft hij zich niet op het terrein van het sensationele. Door het tonen de onderhandelingen op beleidsniveau en de interacties van Westerse bedrijven met Afrikaanse piraten, geeft hij het publiek ook een boeiend inzicht in zaken die wel eens in het nieuws opduiken.