Japón

Genre: Drama | Duur: 2u23 | Release: 2 Oktober 2002 | Land: | Regie: Carlos Reygadas | Cast: Carlo Reygadas Barquín, Alejandro Ferretis, Magdalena Flores

Dit filmdebuut van Carlos Reygadas kaapte verdiend de prijs 'Filmvondsten' weg in het Filmmuseum begin juli, en dankzij deze prijs raakt deze intieme prent ook in de bioscoop. De autodidact Carlos Reygadas (°1971), die deze film met eigen (minieme) middelen draaide op super-16, met niet-professionele acteurs, belooft één van de grote talenten van de lyrische film te worden. Of liever, dat is hij al, na deze ene film.

Japón heeft niets met het land van de rijzende zon te maken, maar is een Mexicaanse film die zich ook volledig in Mexico afspeelt. Het is 'm echter om die rijzende zon te doen, om het licht in de duisternis.



Een man - wiens naam we zelfs niet te weten komen - gaat op zoek naar de ideale plaats om zich van kant te maken. Hij verlaat de stad, en komt in een klein dorp terecht waar hij intrekt bij een oude vrouw die door het dorp genegeerd wordt. Genegenheid en menselijke warmte zullen hem echter van zijn besluit afbrengen, al wordt ook dat niet met zoveel woorden gezegd. Wanneer een neef het huis van de vrouw wil afbreken om met de stenen ervan elders zijn eigen huis te bouwen, gaat hij voor haar op de bres staan, al kan hij niet beletten dat het huis toch tegen de grond gaat en de stenen verhuizen... De vernielers zullen daar uiteindelijk voor boeten in een magistrale slotsequentie.



Maar tot daar het verhaal. Deze film moet je ondergaan. En op dat vlak heeft Reygadas het talent van een Tarkovski of Dreyer om met weinig middelen een zeggingskracht van hier tot in Tokyo te ontwikkelen. Wijdse cinemascope-beelden projecteren je in een andere wereld en laten je mee opgaan in de twijfel, de zoektocht naar licht, de overgave van de vrouw waarmee ze de man het leven terugschenkt. Natuurbeelden, quasi allemaal in zacht ochtend- of avondlicht gefotografeerd, beheersen de film. De perfect gedoseerde muziek van Bach, Sjostakovitsj en Arvo Pärt verheffen het allemaal tot een ervaring zonder weerga.

Hoe komt het toch dat wat zichtbaar zo weinig om het lijf heeft zo integer en indringend kan zijn ?



Omdat Reygadas optimaal gebruik weet te maken van dingen die o zovele andere cineasten al te dikwijls over het hoofd zien : stilte, inkeer, oprechtheid. Omdat de camera over de landschappen glijdt als een penseel van Vermeer of Friedrich over het doek. Omdat de niet-professionele acteurs opgaan in het verhaal zonder zichzelf op het voorplan te willen schuiven. Omdat die acteurs worden weergegeven zoals ze zijn, niet zoals ze zouden moeten zijn om een gladde Hollywoodlook te krijgen. Omdat het leven wordt weergegeven zoals het is : vol contrasten en conflicten, maar ook vol warmte en ontdekkingen. Omdat Reygadas niet per se een verhaal wil vertellen en zo meer zegt dan in een verhaal mogelijk is.



En omdat Reygadas een man is met Talent. Geef 'm alstublieft niet te veel centen om zijn volgende film te maken, maar laat hem verder werken zoals hij wil. Dan zullen we nog wat te zien krijgen...