Instinct

Onze noorderburen zijn best productief als het op film aankomt, maar veel Nederlands werk krijgen we op onze schermen eigenlijk niet te zien. Wellicht missen we weinig - en we durven er meteen aan toevoegen dat veel Vlaamse films de Nederlanders ook niet bijzonder veel te bieden hebben - maar met Instinct steekt dan toch een Nederlandse productie de grens over. Deze psychothriller van Halina Reijn werd zelfs geselecteerd voor het Film Fest Gent en vertegenwoordigt Nederland in de strijd om de Oscar voor beste buitenlandse productie.

Voor haar regiedebuut wist Reijn meteen twee grote namen te strikken. Marwan Kenzari en Carice Van Houten staan allebei met één been in Hollywood en weten hoe hun charisma uit te spelen. Het betekent ook dat klein en intiem niet meteen aan hen besteed is en de dramatiek niet echt als subtiel kan omschreven worden. Deze verkenning van een spanningsveld tussen een psychologe en een veroordeelde verkrachter, dikt de emoties flink aan en zoomt gretig in op de gespannen gezichten van de protagonisten. Dat maakt Instinct effectief maar niet zozeer fijnzinning.

Nicoline gaat tegen het aanvoelen van haar collega's in als ze beweert dat de vriendelijke Idris de boel manipuleert. De wat labiele therapeute raakt echter tegen wil en dank zelf ook verstrikt in de sluwe handelingen waarmee de delinquent zijn ware aard maskeert. Haar professionele redeneringen raken bedwelmd door haar fysieke verlangens.

Weinig subtiele psychothriller die de grijze zone verkent tussen toelating en verzet.

Het machtsspel dat tussen de steeds weerlozer wordende Nicoline en de geslepen verleider Idris groeit, laat zien dat er een flinke grijze zone is tussen toelating en verzet. Dat maakt de film actueel maar niet per se relevant in de #metoo-discussie. Instinct waagt zich immers aan een controversiële vraag: in welke mate is een vrouw als slachtoffer zelf ook verantwoordelijk voor misbruik en hoe luid moet een 'nee' klinken? Als kijker neem je onbewust de rol aan van jurylid dat moet oordelen over wie nu wat heeft toegelaten.

Best gedurfd, maar Instinct schuurt ook wat gretig tegen provocerende pulp aan en lijkt te streven naar vergelijkingen met werk van Paul Verhoeven. Finaal wordt de complexiteit en diepgang dus toch opgeofferd aan een zekere sensatie en voelt de afwikkeling net te goedkoop aan.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de