Happy End

Michael Haneke begeeft zich met deze klinische studie van de mechanismen binnen een steenrijke familie enerzijds op vertrouwd, oncomfortabel terrein en zoekt anderzijds naar manieren om actuele thema’s te hekelen. Dat lijkt hij met iets minder overtuiging te doen dan voorheen en dit is dan ook zijn minst spraakmakende film.

De kijker moet in de eerste scènes wat de weg zoeken. We zien een handvol personages in dagelijkse handelingen zonder dat ons duidelijk is hoe ze zich tegenover elkaar verhouden. Wanneer we zicht krijgen op de familiale relaties en de persoonlijke besognes toegelicht werden, is het echter lichtjes teleurgesteld vaststellen dat er weinig beklijvend is aan de zakelijke, amoureuze en existentiële perikelen van de protagonisten. In de vrijblijvende, te breed uitwaaierende taferelen missen we de intensiteit, beklemming en relevantie die zowat elke andere Hanekefilm typeren.

Haneke lardeert dit relaas met reflecties rond vluchtelingen, sociale verhoudingen tussen werkgevers en (goedkope) werkkrachten, de invloed van de schermcultuur op onze communicatie en de krampachtigheid waarmee we omgaan met de stervenswens. Deze verhaalaspecten missen echter urgentie en energie. In de veelvuldige scènes met mails en chats weet Happy End de kijker zelfs af te willen stoten in hun futloosheid, hoe spookachtig ook de opzet. De personages blijven vaag, de focus evenzeer.

Deze scherp bedoelde satire mist urgentie, relevantie en intensiteit.

Happy End kan nog het sterkst gelden als afrekening. De jongste personages lijken weigerachtig de erfenis van eerdere generaties aan te nemen. Tijden zijn verwarrend geworden en de vanzelfsprekendheid waarmee ouders hun privileges doorgeven aan de jeugd, wankelt. Eén van de personages echter nadrukkelijk als sociopathisch opvoeren, voelt aan als een goedkope Hollywoodwending.

Wat dus bedoeld is als een (villeine?) vivisectie van Europese bourgeoisie en de bijhorende blootlegging van superieure wreedheid en dubieuze moraal, vervliegt jammer genoeg veel te snel om dit memorabele cinema te kunnen noemen. Begrijpelijk dus dat Haneke, die als eerste regisseur ooit kans maakte om drie Gouden Palmen na elkaar te winnen, Cannes met lege handen verliet.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de