Gomorra

Genre: Misdaaddrama | Duur: 2u17 | Release: 3 September 2008 | Land: Italië | Regie: Matteo Garrone | Cast: Toni Servillo, Salvatore Cantalupo, Salvatore Abruzzese, Marco Macor, Camine Paternoster

Politiek-sociaal mag Italië dan al in puin aan het vallen zijn, als filmland kan het nog fier overeind blijven staan. Beide stellingen worden bewezen door de verontrustende prent Gomorra waarin de Napolitaanse maffia centraal staat. Met deze verduiveld knappe film over een bankroet land, doet regisseur Matteo Garrone een land eer aan dat zichzelf oneer aandoet.



Personages en verhaallijnen vallen aanvankelijk moeilijk te onderscheiden. Het eerste half uur van deze rauwe, ultrarealistische film, vraagt dan ook een zeker doorzettingsvermogen. Langzaam aan vallen zo'n vijf plotlijnen te onderscheiden, waarin de onontkoombaarheid van de georganiseerde misdaad als leidraad fungeert. In alle lagen van de maatschappij heeft de Camorra, de Napolitaanse maffia, een stevige positie veroverd. Elk niveau van de samenleving is bedorven, verrot zelfs, en weerstand is haast onmogelijk. Hier kies je niet voor, je bent ervoor bestemd. Of het nu een 13-jarig straatjoch is of een bedaarde kleermaker, de gewetensvolle assistent van een corrupt afvalbedrijf of twee simpele macho-tieners met gebrek aan ruggengraat, allen belanden ze in de netten van de Camorra zonder het zelf te willen.



Garrone hanteert voor deze harde, nogal lange, vertelling een schijnbaar ruwe beeldtaal. De met de handcamera gefilmde beelden zijn echter niet zo toevallig als ze lijken. De symboliek van bepaalde situaties, zoals een in puin gereden beeldentuin of een mand weggegooiede perziken, illustreren het failliet van Italië. Gomorra weet zo een bloederige, alternatieve maffiafilm te zijn, maar evenzeer een beangstigend sociaal drama en een pessimistische beschouwing van een nihilistische maatschappij die door geweld en macht wordt gestuurd. Het relaas wordt door Garrone overgoten met een sausje van Italiaanse schlagers. Ironisch maar oprecht smartelijk tegelijk.



Gomorra, ook de Italiaanse inzending voor de Oscars, doet dankzij een zeer subtiel script, nergens gestuurd aan en is van begin tot eind geloofwaardig. Garrone's scherpe en terechte kritiek op zijn land zal zeer waarschijnlijk niets kunnen veranderen, maar in een land waar censuur haast weer normaal bevonden wordt, kan maar beter flink tegen de schenen geschopt worden. Hoop op beterschap lijkt er echter niet gesuggereerd te worden.