Fucking Amal

Na een aantal omzwervingen via diverse festivals - waar hij fel werd gesmaakt, o.m. de jongerenjury van het jongste Filmfestival van Gent bekroonde Fucking Amal onlangs als beste film - komt het regiedebuut van de Zweedse dichter Lukas Moodysson eindelijk, de film dateert namelijk reeds van 1998, bij ons in de zalen. In Moodyssons thuisland was Fucking Amal alvast een enorm kassucces, zozeer zelfs dat hij er naar verluid evenveel geld in het laadje bracht als Titanic.

Hopelijk denkt de rest van het Europese publiek er net zo over, want Fucking Amal is een frisse en tedere film over anders zijn, m.a.w. tégen de kuddegeest-mentaliteit.

Amal is een onooglijk provinciestadje waar nooit iets gebeurt en de jongeren zich te pletter vervelen. De 16-jarige, lesbische Agnes voelt zich eenzaam en slaagt er niet in een stabiele vriendenkring op te bouwen. Zelf kijkt ze vooral op naar haar klasgenote Elin die de jongens rond haar vingers draait, maar ook daar op uitgekeken is geraakt. Agnes' wereld stort in wanneer uitgerekend Elin haar op haar verjaardagsfeestje vernederd om indruk te kunnen maken op haar oudere zus Jessica. Maar daar heeft Elin, die gefascineerd raakt door Agnes' moed, achteraf spijt van. Er volgt een langzame, gevoelig in beeld gebrachte toenadering tussen de twee..

Hugo Bernaers stelde voor Film & Televisie enkele maanden terug een dossier samen over Tachtig Jaar Zweedse Cinema, en kwam tot de volgende vaststelling: "Zweden is vandaag niet langer de filmnatie die het zolang is geweest. De jongste twintig jaar zijn er uiteraard wel een aantal geslaagde films gemaakt, maar dat zijn dan in de eerste plaats individuele successen, om niet te spreken van toevalstreffers. (..) Middelmaat is troef. Het overgrote deel is oerdegelijk maar precies daardoor vrij saai en voorspelbaar en vaak met een irriterende sociale boodschap."

Het zou mooi zijn indien Fucking Amal de Zweedse cinema wat nieuw leven zou inblazen. Anders dan in Denemarken, het land van de Dogma-school en enfant terrible Lars von Trier, is de Noorse en vooral Zweedse film de jongste jaren een beetje op de achtergrond geraakt. Ingmar Bergman en Victor Sjöström, de twee boegbeelden van de Zweedse cinema, behoren reeds tot een ver verleden. Zonder op filmtechnisch vlak vernieuwend of vooruitstrevend te zijn, is Fucking Amal in zowat alle opzichten geslaagd. Het overrompelende succes is het gevolg van een gedetailleerd, authentiek weergeven van de hedendaagse jongerencultuur. Personages, situaties en dialogen zijn levensecht.

De twee hoofdrolspelers - Alexandra Dahlström en Rebecca Liljeberg - zijn een ware revelatie en stralen een grandioze innemendheid uit. Moodysson gaat clichés en sentiment op vakkundige wijze uit de weg. Hij manipuleert, noch moraliseert. Fucking Amal werd gedraaid op 16 mm en het in een mooi, contrastrijk gegoten kleurenpalet (het zijn vooral geel en rood die de boventoon voeren) oogt vrij korrelig. De onrustige camera onderstreept de onzekere leefwereld van de personages op passende wijze. Hartverwarmend is het woord.

Christoph Foqué Helemaal (niet) akkoord? Lees de