The Constant Gardener

Het wereldsucces van Cidade de Deus bezorgde de Braziliaanse cineast Fernando Meirelles nogal onverwacht een Oscarnominatie en de bijbehorende aanbieding om het op grotere schaal te proberen. The Constant Gardener, de meer dan degelijke verfilming van een roman van John le Carré, bewijst dat de man niets van zijn visuele flair of sociale verantwoordelijkheidszin op heeft moeten offeren.

Le Carré is bekend om zijn spionage- en oorlogsromans, die zich vooral tijdens de Koude Oorlog of in de nasleep ervan afspelen. De Britse auteur is echter met zijn tijd meegegaan en sneed met The Constant Gardener een heikel, actueel thema aan. Het verhaal speelt zich grotendeels af in Kenia, waar de Europese farmaceutische industrie flink lobbyt bij de Britse diplomatie om er hun medicijnen te verspreiden. Tessa Quayle (een verrassend goede Weisz) is een rebelse diplomatenvrouw die de zaak niet vertrouwt en een onderzoek verricht naar de malafide praktijken van de pillendraaiers en de door hen gemanipuleerde overheid. Haar man Justin (Fiennes) is een wat sullige, passieve man die zijn vrouw haar zin laat doen, maar door collega's en oversten op de vingers wordt getikt. Justin kent Tessa echter niet zo goed -ze zijn nog maar pas getrouwd- en ziet de ernst van de situatie niet in.

De film vangt aan met een drama: Tessa wordt vermoord aangetroffen, waarop de onthutste Justin aan een zoektocht begint. Enerzijds naar de schokkende waarheid -een avontuurlijke, maar bijzonder gevaarlijke onderneming-, anderzijds naar de essentie van zijn huwelijk. Justin heeft immers heel wat twijfels over Tessa, maar pas nu ze dood is, ontdekt hij hoeveel Tessa om hem gaf en hoe innig hun huwelijk wel was. Bepaalde huwelijkssituaties krijgen in het licht van het onderzoek een heel andere betekenis en voor Justin is dat een hele aanpassing. Fiennes geeft schitterend gestalte aan deze evolutie en bewijst eens te meer zijn veelzijdigheid. Hij wordt bijgestaan door een schare prima Britten als Postlethwaite, Nighy en Huston die allen sterk uitgewerkte personages neerzetten.

Dat de geneesmiddelenindustrie even meedogenloos en op winstbejag gericht te werk gaat als de olie- of wapenhandel, geeft de film een verontrustende essentie. Afrika is een continent waar mensenlevens onbelangrijk geworden zijn voor welvaartslanden. Hartverscheurend is bijvoorbeeld de scène waarin een Afrikaans meisje conform de voorschriften uit een VN-vliegtuig wordt gezet, terwijl moordzuchtige plunderaars haar buiten opwachten.

Het persoonlijke verhaal van Justin is al even aangrijpend met zijn pakkend einde. Je krijgt zo een verhaal met een dubbele tragiek, dat, non-lineair verteld en met zijn complexe personages en afwisseling van emotie, sociale relevantie en actie, een uiterst bevredigende, indringende kijkervaring oplevert. De producers hebben ingezien dat een regisseur met persoonlijkheid nodig was om de prent boven een genre te laten uitstijgen. Meirelles tovert opnieuw met camera en montage en voert ons doorheen Afrika in de meest kleurrijke, schilderachtige beelden. Ze staan in schril contrast met de koele grijsheid van de zich in Europa afspelende verhaallijn, een verschil dat ook Justin en Tessa symboliseert. Maar de in een ontwikkelingsland opgegroeide cineast wil niets verbloemen. De armoede en de straten vol afval maken evengoed deel uit van het landschap.

Intelligent en krachtig drama met Rachel Weisz in een bepalende rol

The Constant Gardener is intelligent en krachtig filmvoer, met een keiharde, maar essentiële boodschap. Een film die een groot publiek verdient.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de