Burn After Reading

Na hun grimmige parabel No Country For Old Men keren de gebroeders Coen terug naar bekend terrein. Hoe fantastisch hun Oscartriomf ook mocht wezen, No County For Old Men voelde meer aan als de film van schrijver Cormac McCarty (spaarzame dialogen, bedrukkend nihilisme) dan als een echt Coen-product. Burn After Reading is niet half zo goed als de beste films van de Coens, maar is nog steeds een aardige farce die wederom hun komisch talent bewijst.

Burn After Reading toont vooral dat de broers trouw blijven aan de unieke geest die hun eerste films kenmerkten. Opnieuw nemen ze een toevlucht naar kleurrijke schlemielen. Opnieuw worden de personages gedreven door een dwingend element dat doorgaans weinig met het verhaal te maken heeft. Zoals vanouds trakteren de Coens de kijker op een resem plotwendingen die elkaar snel opvolgen.

De beslissende plotwending is de memoires van Osbourne Cox, een CIA-analist die op staande voet ontslagen werd. De cd-rom met het betreffende document komt terecht in handen van Linda Litzke (Frances McDormand), een medewerkster in een lokaal fitnesscentrum die haar liefdesgeluk tracht te beproeven via allerlei dating-sites, en Chad (Brad Pitt), een aan pepdrankjes verslingerde malloot met een idiote blonde bles. De twee vatten het schijnbaar ingenieuze plan aan om Cox te chanteren, maar ondertussen worden zij onder de voet gelopen door Harry Pfarrer (George Clooney), een neurotische vrouwenversierder die het aanlegt met Cox' frigide levensgezellin (Tilda Swinton), enkele Russische topspionnen én een CIA-baas wiens petje het allemaal te boven gaat (J.K. Simmons).

Burn After Reading begeeft zich in hetzelfde gitzwarte straatje als Barton Fink, Fargo en The Big Lebowski. Ditmaal smokkelen de broers een portie maatschappijkritiek binnen in hun archaïsch universum dat steevast bevolkt wordt door idioten van het zuiverste water. De Botox-cultuur krijgt een flinke veeg uit de pan, het fenomeen online daten krijgt enkele scherpe sneren te verwerken en zelfs de imcompetentie van het Amerikaanse spionage-apparaat wordt niet gespaard. Het is geen toeval dat de film zich afspeelt in Washington DC, het epicentrum van het Amerikaanse beleid. De film een 'tussendoortje' noemen, zoals vele Amerikaanse critici, doet de film allerminst eer aan. In feite zou het ons niet verbazen mocht Burn after Reading nét zoals The Big Lebowski bij elke visie sterker begint te werken.

De Coens tonen zich vooral opnieuw meester in het creëren van unieke personages. Want hoe triest de doeleindes van de protagonisten ook zijn, nergens worden ze als zielig of idioot bestempeld. De Coens hebben een hart voor hun personages en dat is misschien hun grootste troef. Ook als kijker ben je met hen begaan, ook al is er van elk van hen een serieuze hoek af. De hoofdrolspelers genieten van de kluif die ze meekregen. John Malkovich toont opnieuw zijn veelzijdigheid als de dreigende Osbourne Cox, George Clooney stort zich met volle overgave op de met tics en neuroses geplaagde Harry en Frances McDormand kwijt zich perfect van haar taak als manische fitnessinstructrice. Het is echter Brad Pitt die het laken naar zich toe trekt in de rol van de kinderlijke instructeur Chad. Pitt bewijst dat hij een onderschat komisch talent is. Oscarwinnares Tilda Swinton neemt haar rol als takkewijf ter harte, terwijl bekende bijrolacteurs als J.K. Simmons en Richard Jenkins de geoliede motor doen draaien.

De Coens hebben een hart voor hun personages en dat is hun grootste troef.

Burn After Reading is wederom vintage Coen: een perfect gedoseerde en heerlijk geconstrueerde komedie waarin de broers hun voorliefde voor het gitzwarte en het cartooneske perfect met elkaar weten te rijmen. Geen Coen Grand Cru, maar in tijden waarin fletse parodieën doorgaan voor 'komedies', is Burn After Reading een ware verademing.

Sven De Hondt Helemaal (niet) akkoord? Lees de