Bully

De Amerikaanse cineast/fotograaf Larry Clark wist ons (en vooral zijn thuisland) enkele jaren geleden al met verstomming te slaan met zijn rauw-realistische prent Kids waarin de seksuele perikelen van enkele Amerikaanse jongeren centraal stonden. Na het iets minder opvallende Another Day In Paradise, is er nu Bully, een alweer sterk realistische weergave van het Amerikaanse tienerleven.

Deze keer baseerde Clarke zich op een waargebeurd verhaal. Enkele jaren geleden, werd de tiener Bobby Kent door zijn vrienden vermoord omdat ze zijn pesterijen en dominantie beu waren. Alles begint wanneer Bobby en zijn slaafs volgende vriend Marty de vriendinnen Ali en Lisa ontmoetten. De zachtaardige Marty raakt algauw in de ban van Lisa, die zich met veel tederheid ontfermt over hem. Bij haar kan hij eventjes ontsnappen aan de tirannie van zijn vriend. Ali flirt even met Bobby, maar ze ondervindt al vlug aan de lijve wat voor een klootzak hij eigenlijk is, en ze merkt dat ook Marty en Lisa met die frustratie te kampen hebben. Ze besluiten Bobby simpelweg te elimineren.

De personages die Clark opvoert zijn eigenlijk losers. Ze hebben geen ambitie of interesses, en vullen hun tijd met wiet roken, rondhangen en neuken. De vergelijking met Kids valt in het eerste deel van de film daardoor beslist te maken, met het verschil dat er hier een veel sterker narratieve stijl wordt gehanteerd, die bij Kids toch eerder onder een documentaire laag verborgen lag. Maar de expliciete filmstijl van Clarke, die je toch wel doet vergeten dat je naar een film kijkt, blijft wel. Onbeschaamd gluurt zijn camera naar binnen in de slaapkamers van de tieners, in hun auto's en zelfs tot tussen hun benen (let eens op hoe vaak op het kruis van Bijou Phillips (Ali) wordt gefocust). Clarke vraagt hiermee complete schaamteloosheid van zijn acteurs, en die lijken daar gretig op in te gaan.

Dat is een beetje verwonderlijk, want hoewel geen van de namen van de acteurs een belletje zullen doen rinkelen, zijn het bijna allemaal al doorwinterde Hollywood-sterren. Brad Renfro (Marty) speelde als 12-jarige al de hoofdrol in The Client, naast Susan Sarandon, en Nick Stahl (Bobby) schitterde als puber in Mel Gibson's regiedebuut Man Without A Face, en is nu ook te zien in het Oscargenomineerde In the Bedroom. Ook de andere acteurs waren al in heel wat bekende films te zien, of hebben een bloeiende carrière in het vooruitzicht. Rachel Miner, die Lisa speelt, is zelfs getrouwd met Macauley 'Home Alone' Culkin! Allen zijn ze perfect gecast en zetten ze met verve verwende en verslaafde snotapen neer. Ze gaan ongeneerd in hun blootje staan, maar vergeten daarbij nooit hun personages. Indrukwekkend!

Het verhaal mag dus in de eerste plaats wel opgebouwd zijn rond het doelloze rondhangen en het seksleven van die gasten, Clark heeft uiteindelijk wel wat meer te vertellen. De grenzeloosheid van de morele waarden die de jongeren hanteren is schokkend. Geen van allen beseft vooraf waar ze eigenlijk aan beginnen. De moord wordt nauwelijks gepland, en de weinige voorbereidingen gebeuren in een roes van drugs. Achteraf, wanneer de moord (die overigens gruwelijk maar wellicht levensecht wordt weergegeven) voorbij is, komt de klap. Niet het feit dat ze iemand vermoord (of zoals ze zelf zeggen, 'gedood' ) hebben, maar de angst om gearresteerd te worden, maakt de meesten van hen psychisch kapot. In hun paniek verklappen ze hun geheim bovendien aan al hun vrienden, en in een mum van tijd zitten de zeven achter tralies. Zelfs dan voelt geen enkele van de moordenaars spijt. Ze zijn enkel woedend dat één van hen de moord gaan aangeven is.

Sublieme maar snoeiharde studie van een verbrokkelde moraal

Clark weet het publiek dus in de eerste plaats te schokken, maar eigenlijk toont hij alleen maar wat er écht is. Dat is dus eigenlijk pas wat zo schokkend is, dat dit allemaal levensecht is. Clarke laat hier en daar ook enkele tien-elf-jarigen opdraven, die meestal met veel bewondering naar de hoofdpersonages kijken, en ook dat is onrustwekkend, want dit zijn de toekomstige pubers. Maar hij toont ook de bezorgdheid (en vaak ook de complete domheid) van de ouders, en laat af en toe wat tederheid toe. Het leven zoals het is. Dat is de grote kracht van deze film. Clark moet nauwelijk dramatiseren, hij registreert, en dat is het. Dat bewijst dat hij niet alleen over een sterk observatiegevoel beschikt, maar dat hij eigenlijk ook een sublieme regisseur is, van wie we beslist nog veel meer zouden willen zien.

Bully is dus een snoeiharde en ijzersterke film, die alle Amerikaanse tieners én ouders zouden moeten zien! De mokerslag zit hem immers in de eindbeelden, wanneer de zware straffen van de jongeren in beeld komen. Als kijker ben je even uit het lood geslagen, want ergens heb je nog wel wat sympathie voor de protagonisten. Of ze die straffen wel verdienen, moet ieder maar voor zichzelf uitmaken, maar het geeft de film wel een passend einde. Clark weet hiermee dus ook een boodschap over te brengen, en dat zonder enige prekerigheid of zeurderig gemoraliseer. Dat is dus verbluffend knap werk, en het maakt van deze film een uitzonderlijk portret van een verloren generatie.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de